Το Τμήμα Φυσικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών ανήκει στη Σχολή Θετικών Επιστημών. Η ακαδημαϊκή λειτουργία του Τμήματος, δηλ. οι εκπαιδευτικές και ερευνητικές δραστηριότητες των μελών του κατανέμονται σε 5 Τομείς. Επιπλέον, υπάρχουν Εκπαιδευτικά Εργαστήρια που υπάγονται είτε απευθείας στο Τμήμα, είτε στους επιμέρους Τομείς του Τμήματος.
Τομείς
Στο Τμήμα Φυσικής υπάρχουν πέντε (5) Τομείς στους οποίους είναι κατανεμημένα τα μέλη ΔΕΠ. Οι Τομείς αυτοί είναι οι ακόλουθοι:
• Τομέας Α : Τομέας Φυσικής Στερεάς Κατάστασης
• Τομέας Β : Τομέας Πυρηνικής Φυσικής & Φυσικής Στοιχειωδών Σωματιδίων
• Τομέας Γ : Τομέας Αστροφυσικής, Αστρονομίας & Μηχανικής
• Τομέας Δ : Τομέας Φυσικής Περιβάλλοντος – Μετεωρολογίας.
• Τομέας Ε : Τομέας Ηλεκτρονικής – Υπολογιστών – Τηλεπικοινωνιών – Αυτοματισμού
Από αυτούς, οι τρεις πρώτοι τομείς δημιουργήθηκαν και λειτουργούν από το 1983, ενώ οι δύο τελευταίοι δημιουργήθηκαν το 2007 μετά την κατάτμηση του μέχρι τότε τέταρτου τομέα, του Τομέα Φυσικής των Εφαρμογών.
Οι Τομείς έχουν την κύρια ευθύνη για την εκπαίδευση των προπτυχιακών (αλλά και των μεταπτυχιακών) φοιτητών και, κατά κανόνα, στους Τομείς ανήκουν τα διάφορα μαθήματα τόσο του προπτυχιακού προγράμματος σπουδών που διδάσκονται από τα μέλη ΔΕΠ του Τομέα, χωρίς να αποκλείεται σε ορισμένα μαθήματα η διδασκαλία να γίνεται από μέλη ΔΕΠ που ανήκουν σε διαφορετικούς Τομείς. Επίσης, οι Τομείς έχουν την ευθύνη των μαθημάτων της αντίστοιχης κατεύθυνσης, δηλ. της επιστημονικής ενότητας μαθημάτων, που οφείλει να επιλέξει ο/η κάθε φοιτητής/τρια, για την ολοκλήρωση των προπτυχιακών σπουδών του/της, καθώς επίσης και των σχετικών μαθημάτων των αντίστοιχων μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών στα οποία συμμετέχουν μέλη ΔΕΠ του Τομέα. Τέλος, στους Τομείς υπάγονται και τα θεσμοθετημένα εξειδικευμένα εκπαιδευτικά και ερευνητικά Εργαστήρια του Τμήματος, στα οποία ασκούνται οι προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές και φοιτήτριες του Τμήματος. Τα εργαστήρια αυτά είναι τα παρακάτω:
• Εργαστήριο Φυσικής Στερεάς Κατάστασης (Τομέας Α’)
• Εργαστήριο Πυρηνικής Φυσικής (Τομέας Β’)
• Εργαστήριο Αστρονομίας (Τομέας Γ’)
• Εργαστήριο Αστροφυσικής (Τομέας Γ’)
• Εργαστήριο Μετεωρολογίας (Τομέας Δ’)
• Εργαστήριο Ηλεκτρονικής Φυσικής (Τομέας Ε’)Εργαστήρια
Εκτός από τα θεσμοθετημένα εργαστήρια που αναφέρθηκαν παραπάνω και ανήκουν στους Τομείς, υπάρχουν και θεσμοθετημένα Εργαστήρια με γενικότερο χαρακτήρα που υπάγονται απευθείας στο Τμήμα Φυσικής και είναι τα εξής:
1. Εργαστήριο Φυσικής «Καίσαρ Αλεξόπουλος» στο οποίο περιλαμβάνεται και το «Μηχανουργείο»
2. Εργαστήριο Μηχανολογίας και Σχεδίου
3. Εργαστήριο (Κέντρο) Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής
4. Γεροσταθοπούλειο Πανεπιστημιακό ΑστεροσκοπείοΤο νέο πρόγραμμα σπουδών που ισχύει πλέον πλήρως, ξεκίνησε να εφαρμόζεται σταδιακά ανά έτος από το ακαδημαϊκό έτος 2011-12 και είναι αποτέλεσμα αναμόρφωσης και εκσυγχρονισμού της γνώσης που οφείλει να παρέχει ένα διεθνώς καταξιωμένο Τμήμα Φυσικής στους φοιτητές του, έτσι ώστε οι νέοι πτυχιούχοι του να συνεχίσουν να διακρίνονται για την πολύπλευρη και ουσιαστική επιστημονική κατάρτισή τους στο αντικείμενο της Φυσικής, της πιο σημαντικής ίσως βασικής επιστήμης της σύγχρονης εποχής. Και είναι η Φυσική, βασική επιστήμη, όχι μόνο λόγω του ιδιαίτερου επιστημονικού της βάρους και αυτής καθεαυτής της σημασίας και της συμβολής της στην εξέλιξη των Θετικών Επιστημών και της σύγχρονης τεχνολογίας, αλλά και διότι ακριβώς λόγω αυτών των χαρακτηριστικών της μπορεί να αποτελέσει υπόβαθρο άλλων επιστημονικών αναζητήσεων και τομέων επαγγελματικής σταδιοδρομίας.
Οι σπουδές στην Επιστήμη της Φυσικής, σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη εποχή, είναι σπουδές που πρέπει να αποσκοπούν τόσο στην απόκτηση γνώσεων με την ουσιαστική κατανόηση βασικών εννοιών και αρχών, όσο και στη σημασία αυτής της γνώσης στην κατανόηση μιας ταχέως εξελισσόμενης επιστήμης, όπου η επιστημονική εξειδίκευση εναλλάσσεται συνεχώς με τη διαθεματικότητα νέων επιστημονικών αντικειμένων.
Στο πλαίσιο αυτό, η επιτυχία ενός προγράμματος σπουδών πανεπιστημιακού επιπέδου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη συνδυασμένη λειτουργία, δηλ. τη συνεργασία, δύο πόλων: των διδασκόντων και των διδασκομένων. Των καθηγητών και των φοιτητών. Ωστόσο, η συνεργασία αυτή οφείλει να στηρίζεται στην αποδοχή των διαφορετικών ρόλων τους στην εκπαιδευτική διαδικασία, καθώς αντίθετα από ό,τι έχει δυστυχώς επικρατήσει να πιστεύεται τα τελευταία χρόνια, η εκπαίδευση είναι μια καταρχήν κάθετη διαδικασία μεταφοράς γνώσης από τους διδάσκοντες προς τους διδασκόμενους, η οποία στη συνέχεια βασιζόμενη σε οριζόντιες αλληλεπιδράσεις οδηγεί στην κατανόηση και εμπέδωση των νέων γνώσεων. Αποτελεί ευθύνη των διδασκόντων και στοιχείο ωριμότητας των διδασκομένων να λειτουργούν συνεχώς στο ακαδημαϊκό αυτό επίπεδο. Στην κατεύθυνση αυτή έχει δημιουργηθεί και ο θεσμός του σύμβουλου καθηγητή με τον οποίο δίνεται η δυνατότητα να αναπτυχθεί μια πιο προσωπική επαφή των φοιτητών με τα μέλη ΔΕΠ του Τμήματος
Συνοπτική παρουσίαση του προγράμματος σπουδών
Ο βασικός προπτυχιακός κύκλος σπουδών στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών έχει διάρκεια τέσσερα (4) χρόνια (τετραετής κύκλος σπουδών) και οδηγεί στη λήψη Πτυχίου Φυσικής (B.Sc. in Physics) με συνολικό αριθμό πιστωτικών μονάδων (μονάδων ECTS) 240. Τα γενικά χαρακτηριστικά του βασικού αυτού προγράμματος σπουδών, χωρίς τα αναλυτικά στοιχεία και τις λεπτομέρειες που δίνονται ανά έτος σπουδών πιο κάτω, αποτελούν χρήσιμες πληροφορίες για την ορθολογική εκκίνηση και ένταξη των νέων φοιτητών και φοιτητριών στις αντίστοιχες διδακτικές υποχρεώσεις τους και κυρίως μακριά από άκριτες και αντιεπιστημονικές προσεγγίσεις περί «εύκολων» και «δύσκολων» μαθημάτων.
Τα μαθήματα που διδάσκονται κατά τη διάρκεια των τεσσάρων ετών των σπουδών κατανέμονται σε οκτώ (8) διδακτικά εξάμηνα, καθένα εκ των οποίων διαρκεί 13 εβδομάδες. Η μέση ημερήσια παρακολούθηση κυμαίνεται μεταξύ 4 και 5 ωρών που αντιστοιχούν σε μια μέση παρακολούθηση 22 ωρών ανά εβδομάδα.
Το πρόγραμμα που ακολουθείται είναι πρόγραμμα με επιλογή κατεύθυνσης στο μέσο του 3ου έτους, με στόχο οι φοιτητές κατά τη διάρκεια του 4ου και τελευταίου έτους σπουδών να ακολουθούν συγκεκριμένη κατεύθυνση (ενότητα) μαθημάτων Φυσικής σύμφωνα με τις προτιμήσεις και τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα που προϋπάρχουν ή έχουν διαμορφωθεί μέχρι τη στιγμή της επιλογής.
Οι κατευθύνσεις αυτές αναφέρονται στη Φυσική Στερεάς Κατάστασης, στην Πυρηνική Φυσική και τα Στοιχειώδη Σωμάτια, στην Αστροφυσική, Αστρονομία και Μηχανική, στη Φυσική Περιβάλλοντος και τη Μετεωρολογία, στην Ηλεκτρονική, Υπολογιστές, Τηλεπικοινωνίες και Αυτοματισμό, αντιστοιχούν δε στους πέντε (5) Τομείς που συγκροτούν το Τμήμα Φυσικής του ΕΚΠΑ.
Η επιλογή της κατεύθυνσης γίνεται εφόσον ο/η φοιτητής/τρια έχει εξεταστεί επιτυχώς σε τουλάχιστον 15 μαθήματα και τα αντίστοιχα εργαστήρια των 5 πρώτων εξαμήνων
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ
ΆΡΘΡΑ