Σκοπός του Τμήματος Φιλολογίας, ιδρυτικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, είναι αφενός να παράσχει επιστημονική και παιδαγωγική κατάρτιση στους νέους φιλολόγους, να τους εφοδιάσει, δηλαδή, με τα κατάλληλα επιστημονικά εργαλεία που θα τους επικουρήσουν στη μετέπειτα επαγγελματική τους σταδιοδρομία, αλλά και να τους φέρει σε επαφή με όλες τις πτυχές και εκφάνσεις του λόγου, από τη μελέτη της αρχαίας ελληνικής σκέψης και γραμματείας έως τη σύγχρονη νεοελληνική λογοτεχνία, ώστε να συντελέσει στην επιστημονική και πνευματική τους ολοκλήρωση.
Αποστολή του Τμήματος Φιλολογίας είναι να παράσχει επιστημονική και παιδαγωγική κατάρτιση σε νέους και νέες φιλολόγους, να τους εφοδιάσει δηλαδή με τις απαραίτητες γνώσεις και τα κατάλληλα επιστημονικά εργαλεία που θα τους επικουρήσουν στη μετέπειτα επαγγελματική τους σταδιοδρομία. Βασικός επιστημονικός στόχος του Τμήματος Φιλολογίας είναι να φέρει τους φοιτητές και τις φοιτήτριες σε επαφή με όλες τις πτυχές και εκφάνσεις της λογοτεχνίας, από τη μελέτη της αρχαίας ελληνικής και λατινικής γραμματείας έως την εμβάθυνση στη μεσαιωνική και τη σύγχρονη ευρωπαϊκή και νεοελληνική λογοτεχνία, καθώς και να τους μυήσει στη συστηματική ανάλυση της γλώσσας, αποσκοπώντας τελικά στην πληρέστερη επιστημονική τους συγκρότηση και την πνευματική τους ολοκλήρωση.
Η φιλολογία είναι μια επιστήμη πολυεπίπεδη που σχετίζεται με ποικίλα πεδία μελέτης και έρευνας, από την αποκατάσταση ενός κειμένου μέχρι την πλέον διεξοδική ερμηνεία του. Χαρακτηρίζεται από ένα πλούσιο εύρος θεωριών, μεθοδολογιών και πρακτικών που μπορούν να προσεγγίζουν με διαφορετικούς τρόπους το λογοτεχνικό υλικό. Η ίδια η λογοτεχνική ύλη αντιστοιχεί σε ένα ευρύτατο φάσμα κειμένων: κλασικά έργα της αρχαιότητας στην ελληνική και λατινική γλώσσα, λόγια ή δημώδη έργα του βυζαντινού και δυτικού Μεσαίωνα και, τέλος, νεοελληνικά έργα της νεότερης και σύγχρονης εποχής. Επίσης, η φιλολογία είναι συγγενής επιστήμη με τη γλωσσολογία, η οποία αφορά καταρχήν στη μελέτη του γλωσσικού φαινομένου, τόσο στη διαχρονική όσο και στη συγχρονική του διάσταση, όμως συχνά μπορεί να εμφανίζει συνέργειες και με άλλα επιστημονικά πεδία.
Το Τμήμα απονέμει πτυχίο τριών ειδικεύσεων, αντίστοιχων προς τους τρεις Τομείς του Τμήματος: Κλασικής Φιλολογίας, Μεσαιωνικής και Νέας Ελληνικής Φιλολογίας, Γλωσσολογίας (η ειδίκευση στη Γλωσσολογία βρίσκεται προσωρινά σε αναστολή).
Παράλληλα, στο Τμήμα Φιλολογίας λειτουργούν τρία Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ένα σε κάθε Τομέα) καθώς και Προγράμματα Διδακτορικών και Μεταδιδακτορικών Σπουδών (ενιαία, σε επίπεδο Τμήματος).
Ελάχιστη υποχρεωτική διάρκεια φοίτησης: οκτώ (8) εξάμηνα.
Τα μαθησιακά αποτελέσματα εκάστου μαθήματος βρίσκονται αναλυτικά στο σχετικό αρχείο με τα Περιγράμματα Μαθημάτων. Στο σημείο αυτό θα συνοψιστούν τα συνολικά Μαθησιακά Αποτελέσματα του ΠΠΣ του Τμήματος Φιλολογίας.
Σύμφωνα με τον Οδηγό σχεδιασμού και ανάπτυξης Μαθησιακών Αποτελεσμάτων (ΕΟΠΠΕΠ, Αθήνα: Σεπτέμβριος 2015, σ. 16) «Στα προγράμματα σπουδών, τα μαθησιακά αποτελέσματα προσδιορίζουν τους συνολικούς στόχους, τα γενικά και ειδικά αποτελέσματα ενός προγράμματος σπουδών στο σύνολό του (…). Τα μαθησιακά αποτελέσματα που περιγράφονται σε επίπεδο προγράμματος σπουδών αποτελούν τη σημαντικότερη παράμετρο για το τι αναμένεται να γνωρίζει και να είναι σε θέση να εφαρμόζει ένας εκπαιδευόμενος στο τέλος ολόκληρου του προγράμματος. Συχνά συνιστούν το “προφίλ του προσόντος”. Για τον λόγο αυτό διατυπώνονται με έναν γενικό τρόπο που λαμβάνει υπόψη όλα τα μαθησιακά αποτελέσματα, τα οποία προκύπτουν από τις επιμέρους ενότητες ή τα μαθήματα του συνολικού προγράμματος».
Με αφετηρία την οδηγία αυτή, τα Μαθησιακά Αποτελέσματα του ΠΠΣ του Τμήματος Φιλολογίας θα μπορούσαν να συνοψιστούν ως εξής:
ΓΕΝΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ
- Θεωρητική και εφαρμοσμένη γνώση στα επιστημονικά αντικείμενα των τριών κατευθύνσεων του Προγράμματος Σπουδών, με γενική και προχωρημένη εποπτεία των θεωριών, των πηγών και σωμάτων κειμένων και της δευτερογενούς βιβλιογραφίας, στο επίπεδο στο οποίο βρίσκεται σήμερα διεθνώς.
- Κριτική ικανότητα για τη στάθμιση της επιστημονικής πληροφορίας, την ανάλυση και τη σύνθεσή της, με παραγωγικό και επαγωγικό λογισμό, και γενικότερα με κριτική και αυτοκριτική σκέψη.
- Ικανότητα για τον εντοπισμό και την επίλυση προβλημάτων στα επιστημονικά τους πεδία.
- Γνώσεις και ικανότητα για να συμμετέχουν στο δημόσιο λόγο σε θέματα γλώσσας, γραμματείας και παιδείας, με εφόδια θεωρίας και ιστορίας της γλώσσας και των γραμμάτων.
- Τεχνικές δεξιότητες για την εφαρμογή της γνώσης στην έρευνα, την εκπαίδευση, τη μετάφραση, τη διόρθωση και την επιμέλεια κειμένων, την ανάλυση και σύνθεση δεδομένων, με προϋποθέσεις καινοτομίας.
- Επάρκεια διδασκαλίας των γλωσσών και της γραμματείας, αρχαίας ελληνικής, λα-τινικής και νέας ελληνικής
- Ικανότητα να συνεχίσουν τις σπουδές τους στο επόμενο, μεταπτυχιακό, επίπεδο, σε ελληνικά ή σε ξένα πανεπιστήμια, υψηλού επιπέδου και διεθνούς αναγνώρισης σε κάθε περίπτωση.
- Κοινωνική, επαγγελματική και ηθική υπευθυνότητα και ευαισθησία σε θέματα διαφορετικότητας και δια / πολύ-πολιτισμικότητας, δημοκρατική συνείδηση και προσήλωση στις αξίες της ελευθερίας και της κοινωνικής αλληλεγγύης.
- Επαγγελματικές δεξιότητες σε πεδία που αναφέρονται αναλυτικότερα παρακάτω, καθώς και την ικανότητα να χρησιμοποιούν μεθόδους για την περαιτέρω αυτοβελτίωσή τους.
ΕΙΔΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ
- Kατανοούν και αξιοποιούν τις αρχές, τις μεθόδους και τους στόχους της Νεοελληνικής Φιλολογίας, της Θεωρίας της Λογοτεχνίας και της Συγκριτικής Γραμματολογίας.
- Aντιλαμβάνονται τη σημασία και τις ποικίλες όψεις του νέου ελληνικού πολιτισμού και διακρίνουν τόσο τον διάλογό του με την αρχαία και τη μεσαιωνική ελληνική παράδοση, όσο και με τους πολιτισμούς που μας περιβάλλουν, κυρίως αυτούς του δυτικού κόσμου.
- Αξιολογούν κριτικά τις βασικές θεωρητικές έννοιες της φιλολογικής και γλωσσολογικής επιστήμης.
- Xρησιμοποιούν τις γνώσεις που αποκόμισαν κατά την τετραετή τους φοίτηση για την καλύτερη επιτέλεση του επαγγελματικού τους έργου.
- Ανιχνεύουν τις επιδράσεις και την πρόσληψη του αρχαίου και βυζαντινού κόσμου στο σύγχρονο πολιτισμό.
- Αντιλαμβάνονται τα χαρακτηριστικά διαφορετικών ιστορικών φάσεων της ελληνικής γλώσσας.
- Σχεδιάζουν και υλοποιούν αναλυτικά προγράμματα για τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας και λογοτεχνίας.
- Σχεδιάζουν και υλοποιούν αναγνωστικές εμψυχώσεις και εργαστήρια δημιουργικής γραφής.
- Γράφουν κείμενα σε δομημένο και επιστημονικό ύφος ή διορθώνουν κείμενα άλλων.
- Εκτιμούν τους βασικούς παράγοντες που επηρεάζουν τη μάθηση και να αξιολογούν κριτικά τα βασικά ευρήματα σύγχρονων ερευνών που σχετίζονται με τη μάθηση και τη διδασκαλία.
- Αξιολογούν τις εκπαιδευτικές αρχές που μπορούν να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα τη διδασκαλία, καθώς και συγκρίνουν κριτικά την καταλληλότητα διαφορετικών μεθόδων διδασκαλίας σε διάφορα πλαίσια μάθησης (πχ. ατομικό, ομαδικό, επίσημο, ανεπίσημο).
- Αναπτύσσουν κριτική και αναστοχαστική προσέγγιση στη λογοτεχνία.
- Διακρίνουν ηθικά ζητήματα στα λογοτεχνικά κείμενα και τα συσχετίζουν με διάφορα πολιτιστικά και ιστορικά πλαίσια.
- Εντοπίζουν και αναδεικνύουν κριτικά ζητήματα μέσα από λογοτεχνικά κείμενα
- Κατανοούν την επίδραση των διαφόρων μορφών πολιτισμού στην κατάσταση και αξία λογοτεχνικών έργων.
- Κατανοούν τις σχέσεις μεταξύ λογοτεχνίας, λόγου και εξουσίας.
- Επιδεικνύουν ικανότητα δημιουργίας γλωσσολογικών γενικεύσεων μέσα από τα δεδομένα.
- Αναστοχάζονται αναφορικά με τη σχέση μεταξύ γλώσσας και κοινωνικού πλαισίου.
- Συσχετίζουν τις θεωρητικές προσεγγίσεις με τις μεθοδολογικές πρακτικές.
- Ερμηνεύουν κοινές παρανοήσεις της γλώσσας και γλωσσικές συμπεριφορές.
- Παράγουν επίσημο, σωστό, λογικό και σχετικό με το περιεχόμενο ακαδημαϊκό λόγο.
- Διαβάζουν κείμενα από το πρωτότυπο (στην αρχαία ελληνική ή τη λατινική) και τα μεταφράζουν στη Νέα Ελληνική.
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ
ΆΡΘΡΑ