Το Υπουργείο Παιδείας ανακοίνωσε την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την «Ευρωπαϊκή Φοιτητική Ταυτότητα» (European Student Card Initiative), που δίνει τη δυνατότητα στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα να διευκολύνουν τη διευρωπαϊκή φοιτητική κινητικότητα απλουστεύοντας τις σχετικές διοικητικές διαδικασίες, με σκοπό να δημιουργηθεί ένας ενιαίος ευρωπαϊκός ακαδημαϊκός χώρος (European Education Area).
Πιο συγκεκριμένα, η πρωτοβουλία έχει στόχο:
• να δημιουργήσει μία ψηφιακή πλατφόρμα μίας στάσης για τους/τις φοιτητές/τριες (Erasmus+ Mobile App), προκειμένου να διαχειρίζονται με ασφάλεια και ευκολία όλες τις πληροφορίες και τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες που απαιτούνται πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την κινητικότητά τους σε ένα ευρωπαϊκό ακαδημαϊκό ίδρυμα.
• να δημιουργήσει μία πλατφόρμα μίας στάσης για τα Πανεπιστήμια (Erasmus Without Paper (EWP) Network), ώστε διασυνδεθούν όλα τα πληροφοριακά συστήματα των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων προκειμένου να γίνονται ηλεκτρονικά όλες οι διοικητικές διαδικασίες ανταλλαγής των στοιχείων των φοιτητών/τριών. Εφόσον τα ακαδημαϊκά ιδρύματα συμμετέχουν στο πρόγραμμα Erasmus(+) 2021-2027, το συγκεκριμένο πληροφοριακό σύστημα αποτελεί τον κόμβο επικοινωνίας που θα παρέχει όλες τις ψηφιακές υπηρεσίες και λειτουργίες που αναπτύσσονται στα πλαίσια της πρωτοβουλίας της «Ευρωπαϊκής Φοιτητική Ταυτότητας» και είναι υποχρεωτική η διασύνδεση των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων σε αυτό.
Το εν λόγω πληροφοριακό σύστημα έχει αναπτυχθεί σύμφωνα με τις αρχές του Κανονισμού Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων (GDPR), υλοποιεί την επικοινωνία μέσω κρυπτογράφησης και αυθεντικοποίησης με τα σχετικά πιστοποιητικά και παρέχει μεγαλύτερη ασφάλεια από τον τρόπο που χρησιμοποιείται σήμερα, ο οποίος περιλαμβάνει την ανταλλαγή ηλεκτρονικών μηνυμάτων μεταξύ των υπεύθυνων κινητικότητας των φοιτητών/τριών με ευαίσθητα στοιχεία όπως κωδικοί. Ο στόχος είναι να ενισχυθεί η ασφάλεια του συστήματος χρησιμοποιώντας τη διασύνδεσή του σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό κανονισμό για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές (eIDAS – electronic Identification and Authentication services).
• να δημιουργήσει ένα προσχέδιο για το Ευρωπαϊκό Αναγνωριστικό Φοιτητή (European Student Identifier (ESI)), το οποίο βασίζεται σε υπάρχοντα έργα και μηχανισμούς, όπως το edugain και το European Student Card Project. Με τον τρόπο αυτό οι φοιτητές/τριες θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν είτε τα διαπιστευτήρια που εκδίδονται από το Πανεπιστήμιο προέλευσης (ακαδημαϊκή κάρτα φοιτητή), είτε τα εθνικά διαπιστευτήρια (κάρτα πολίτη), ώστε να έχουν
απευθείας πρόσβαση στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες και να ολοκληρώνουν τις διοικητικές διαδικασίες, όταν επιλέγουν να μεταβούν σε ένα ευρωπαϊκό ακαδημαϊκό ίδρυμα, χωρίς να απαιτείται να δημιουργήσουν νέα διαπιστευτήρια ή να παρέχουν τις ακαδημαϊκές πληροφορίες που τους αφορούν περισσότερες από μία φορά. Κατά συνέπεια, μπορούν να δημιουργηθούν διαλειτουργικότητες και με την πρωτοβουλία Europass Digital Initiative.
Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημάνουμε ότι το European Student Card Project δίνει ήδη τη δυνατότητα στα Ιδρύματα να προσθέσουν το Ευρωπαϊκό Φοιτητικό Ολόγραμμα, τον αριθμό κάρτας και QR code (European Student Hologram, QR code and unique European Student card number) στις υπάρχουσες φοιτητικές ταυτότητες. Αναφορικά με το κόστος προσθήκης του ευρωπαϊκού ολογράμματος, αυτό δεν ξεπερνά τα 0,20 ευρώ ανά κάρτα. Σε περίπτωση ηλεκτρονικής ακαδημαϊκής ταυτότητας, δεν υπάρχει παρά μόνο το κόστος της υλοποίησης για τη διασύνδεση του συστήματος έκδοσης της ακαδημαϊκής ταυτότητας με το αντίστοιχο ευρωπαϊκό πληροφοριακό σύστημα (European Student Card router), ενώ σε κάθε περίπτωση υπάρχει το λογισμικό (χωρίς κόστος) για την παραγωγή του μοναδικού αριθμού ευρωπαϊκής κάρτας (European Student Card number) και την αυτοματοποίηση της μεταφοράς των στοιχείων που απαιτούνται για τη διασύνδεση των ακαδημαϊκών καρτών.
Για να υλοποιηθεί η πρωτοβουλία της «Ευρωπαϊκής Φοιτητικής Ταυτότητας», απαιτείται να γνωστοποιήσετε άμεσα στις εμπλεκόμενες υπηρεσίες κινητικότητας των φοιτητών (γραφεία ERASMUS, υπηρεσίες διαχείρισης πληροφοριακού συστήματος στοιχείων φοιτητών – φοιτητολόγια) τις ενέργειες στις οποίες πρέπει να προβούν και είναι οι ακόλουθες:
1) Οι υπεύθυνοι διαχείρισης των πληροφοριακών συστημάτων οφείλουν να μεριμνήσουν για τη διασύνδεση των πληροφοριακών συστημάτων των οικείων ακαδημαϊκών ιδρυμάτων στο σύστημα Erasmus Without Paper Network (EWP Network). Οι τρόποι που μπορεί να πραγματοποιηθεί αυτό αναφέρονται στο παράρτημα του παρόντος εγγράφου και υπάρχουν επίσης διαθέσιμοι online στο Erasmus Without Paper Competence Centre μαζί με έναν πρακτικό οδηγό για το πώς μπορούν να χρησιμοποιήσουν το σύστημα. Αρχικά, απαιτείται να γίνει – το συντομότερο δυνατό η σύνδεση στο δίκτυο, ώστε να ανταλλάσσονται τα στοιχεία με τα ακαδημαϊκά ιδρύματα που έχουν ήδη συνδεθεί είτε απευθείας μέσω των πληροφοριακών συστημάτων είτε μέσω ενός τρίτου παρόχου λογισμικού (third party software). Το δεύτερο βήμα απαιτεί να γίνει έκδοση ενός λογαριασμού σύνδεσης στην πλατφόρμα EWP Network (EWP Dashboard account). Λόγω του ότι το πληροφοριακό σύστημα που έχει αναπτυχθεί λαμβάνει ανατροφοδότηση από τα Πανεπιστήμια που συνδέονται στο EWP Network, είναι σημαντικό να προσπαθήσουν όλα τα ακαδημαϊκά ιδρύματα να συμμετέχουν σε αυτή την προσπάθεια και να μοιραστούν με άλλα ιδρύματα καλές πρακτικές, όπως και το να συνδιαμορφώσουν την πλατφόρμα που θα χρησιμοποιείται από όλα τα ευρωπαϊκά ακαδημαϊκά ιδρύματα.
2) Οι συντονιστές προγραμμάτων κινητικότητας μπορούν να ενημερωθούν σχετικά με την εξέλιξη του εργαλείου που δίνει τη δυνατότητα διαχείρισης των δια-ακαδημαϊκών συμφωνιών ανταλλαγής φοιτητών (Inter-institutional Agreement Manager) και να συμμετέχουν στη δοκιμαστική φάση καταχώρισης τέτοιων συμφωνιών στην πλατφόρμα, προκειμένου να εξαχθούν χρήσιμα αποτελέσματα για τη βελτίωση του συστήματος. Επιπλέον, έχει διαμορφωθεί ένα πρότυπο έγγραφο για τις δια-ακαδημαϊκές συμφωνίες ανταλλαγής φοιτητών (Inter-institutional Agreement template), που θα οριστικοποιηθεί το επόμενο διάστημα και το οποίο μπορούν να επισκεφθούν οι υπεύθυνοι. Επίσης, υπάρχει η δυνατότητα να ενημερωθούν για τους τρόπους αξιοποίησης της λειτουργίας δημιουργίας συμφωνιών μάθησης (online learning agreements).
Σε ό,τι αφορά τις εξελίξεις στον τομέα της ηλεκτρονικής εφαρμογής Erasmus + Mobile App, αυτές περιλαμβάνουν:
• μέχρι το τέλος του 2020, την παραγωγική λειτουργία της αρχικής έκδοσης της εφαρμογής (first release) που βασίζεται στην ανατροφοδότηση από το δίκτυο των φοιτητών/τριών Erasmus (Erasmus student network) που θα χρησιμοποιήσουν την εφαρμογή,
• μέχρι τα μέσα του 2021, τη δεύτερη έκδοση της εφαρμογής (second release) ώστε το περιβάλλον να είναι φιλικό στο χρήστη ενώ θα περιλαμβάνει μία ασφαλή διαχείριση όλων των διοικητικών διαδικασιών που συνδέονται με την κινητικότητα και την πλατφόρμα Erasmus Without Paper Network.
Σε ό,τι αφορά στο χρονοδιάγραμμα της πρωτοβουλίας της Ευρωπαϊκής Ακαδημαϊκής ταυτότητας, όλες οι λειτουργικές δυνατότητες της πλατφόρμας Erasmus Without Paper Network θα πρέπει να είναι διαθέσιμες στα Ιδρύματα στην αρχή του επόμενου προγράμματος Erasmus 2021-2027. Η αρχική σταδιακή λειτουργία του συστήματος κατά το έτος 2021 θα αφορά στη διευρωπαϊκή φοιτητική κινητικότητα για σπουδές ή πρακτική άσκηση. Μέχρι το 2025, σκοπός είναι η διεύρυνση και καθιέρωση της πρωτοβουλίας για τη φοιτητική κινητικότητα στην Ευρώπη, η οποία θα χρηματοδοτείται από άλλα, εκτός του Erasmus (+), προγράμματα. Συνεπώς, για το νέο πρόγραμμα Erasmus (+) 2021-2027, τα Ιδρύματα θα είναι υποχρεωμένα να χρησιμοποιούν την πλατφόρμα Erasmus Without Paper Network (EWP) για την ανταλλαγή των δεδομένων της κινητικότητας. Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τον ψηφιακό οδικό χάρτη:
∙ τo 2021, τα Ιδρύματα θα πρέπει να χρησιμοποιούν το δίκτυο για να διαχειρίζονται διαδικτυακά τις Συμφωνίες Μάθησης (online learning agreements)
∙ τo 2022, οι αρµόδιοι συντονιστές των προγραµµάτων κινητικότητας θα πρέπει να χρησιμοποιούν το σύστημα για να ανταλλάσουν υποψηφιότητες φοιτητών και εγκρίσεις (nomination of students)
∙ τo 2023, τα Ιδρύματα θα πρέπει να χρησιμοποιούν το σύστημα για να ανταλλάσσουν πιστοποιητικά αναλυτικής βαθμολογίας (transcripts of records).
Επισημαίνεται εκ νέου ότι για να λάβουν τα Ιδρύματα τον Χάρτη Erasmus για την Ανώτατη Εκπαίδευση (ECHE), με τον οποίο εξασφαλίζουν τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα, οφείλουν να δεσμευτούν ως προς τις ενέργειές τους, σύμφωνα με τον ανωτέρω ψηφιακό οδικό χάρτη.
Σε ό,τι αφορά τις εξελίξεις για το Ευρωπαϊκό Αναγνωριστικό Φοιτητή (European Student Identifier-ESI), αυτό θα ενσωματωθεί και στις δύο ηλεκτρονικές πλατφόρμες (Erasmus+ Mobile App, Erasmus Without Paper Network), ώστε να αποφεύγονται οι διπλοκαταχωρίσεις εγγράφων και να γίνεται σωστή δρομολόγηση των χρηστών προς τις ανάλογες λειτουργίες της κάθε πλατφόρμας. Τα επόμενα βήματα περιλαμβάνουν την ενεργοποίηση της πρόσβασης των φοιτητών/τριών στο σύστημα eduGAIN με τον τρόπο που περιγράφεται εδώ και της υλοποίησης μίας απλούστερης λύσης για τα ακαδημαϊκά ιδρύματα που δεν μπορούν να υιοθετήσουν εύκολα το Ευρωπαϊκό Αναγνωριστικό Φοιτητή.
Το ΥΠΑΙΘ έχει ορίσει με σχετική Υπουργική Απόφαση (90218/Η1/10-07-2020) ως Ψηφιακό Διαχειριστή (Digital Officer) για την υλοποίηση της πρωτοβουλίας «Ευρωπαϊκή Φοιτητική Ταυτότητα» στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, την κα Σοφία Χαραμούσου, Προϊσταμένη του Τμήματος Β’ Διαλειτουργικότητας, Ψηφιακής Σύγκλισης και Διοικητικής Υποστήριξης, της Διεύθυνσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης Διαδικασιών, της Γενικής Διεύθυνσης Στρατηγικού Σχεδιασμού, Προγραμματισμού και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, τα στοιχεία της οποίας αναγράφονται στο παρόν έγγραφο.