Γνωσιακή Επιστήμη

Σκοπός του ΔΠΜΣ «Γνωσιακή Επιστήμη» είναι η παροχή υψηλού επιπέδου μεταπτυχιακής εκπαίδευσης στο επιστημονικό πεδίο της Γνωσιακής Επιστήμης (Cognitive Science). Η γνωσιακή επιστήμη είναι διεπιστημονικός τομέας σπουδών που ασχολείται με τη μελέτη της νόησης και των γνωσιακών φαινομένων. Συνδυάζει προσεγγίσεις από την φιλοσοφία, τη γνωστική ψυχολογία, τις νευροεπιστήμες, τη γλωσσολογία και την πληροφορική. Ο στόχος είναι η πληρέστερη κατανόηση των νοητικών λειτουργιών (αντίληψη, μνήμη, μάθηση, προσοχή, σκέψη, συναισθήματα, γλώσσα, συνείδηση κλπ.). Πέρα από τη συμπεριφορική τους περιγραφή (ψυχολογία) και τα βαθιά φιλοσοφικά ερωτήματα που προκύπτουν από αυτή (φιλοσοφία του νου), έμφαση δίνεται στη διερεύνηση και την προσομοίωση των μηχανισμών που υποστηρίζουν τις λειτουργίες αυτές, τόσο από την πλευρά της φυσικής υλοποίησης (νευροβιολογία, νευροφυσιολογία) όσο και από τη θεωρητική σκοπιά (υπολογιστικά/μαθηματικά μοντέλα). Ιδιαίτερος στόχος του ΔΠΜΣ είναι να ενοποιήσει τις υπολογιστικές προσεγγίσεις της νόησης με την βασική πειραματική έρευνα και τον γενικότερο προβληματισμό σχετικά με τη νόηση και τους μηχανισμούς που την υποστηρίζουν. Η συνεργασία ανάμεσα στις θετικές και τις ανθρωπιστικές επιστήμες αλλά και τη φιλοσοφία έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα σημαντική για την εκπαίδευση νέων επιστημόνων που είναι εξοικειωμένοι με τις μεθόδους για τη διαμόρφωση και τον έλεγχο εμπειρικών θεωριών αλλά και με τις τεχνικές υπολογιστικής προσομοίωσης.

Δείτε την προκήρυξη:

Το Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Γνωσιακή Επιστήμη» πραγματοποιείται με τη διοικητική ευθύνη του Τμήματος Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης και τη συνεργασία των Τμημάτων «Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών», «Φιλολογίας» και «Ψυχολογίας» του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. 

Η Γνωσιακή Επιστήμη είναι διεπιστημονικός τομέας σπουδών που ασχολείται με τη μελέτη του νου και των εγκεφαλικών λειτουργιών που τον υποστηρίζουν. Συνδυάζει προσεγγίσεις από τη ψυχολογία, τις νευροεπιστήμες, την πληροφορική, τη γλωσσολογία και τη φιλοσοφία, για την κατανόηση της νόησης και των γνωσιακών λειτουργιών. 

Με το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Γνωσιακή Επιστήμη» επιδιώκεται: 

1. Η αποτελεσματικότερη αλληλεπίδραση ανάμεσα στην πληροφορική και τις κοινωνικές και  ανθρωπιστικές επιστήμες.
2. Η ανάπτυξη της συστηματικής, βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας και η προαγωγή της γνώσης σε θέματα που αφορούν τη νόηση.
3. Η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού επιστημονικού δυναμικού στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού και παγκόσμιου χώρου.

Για το ακαδημαϊκό έτος 2019-2020 θα γίνουν δεκτοί μέχρι είκοσι πέντε (25) φοιτητές για μεταπτυχιακές σπουδές διετούς διάρκειας που οδηγούν σε Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης στη «Γνωσιακή Επιστήμη». 

Δικαίωμα υποβολής αίτησης έχουν πτυχιούχοι/διπλωματούχοι της ημεδαπής ή της αλλοδαπής: Θετικών Επιστημών, Πολυτεχνικών Σχολών, Πληροφορικής, Κοινωνικών Επιστημών και Φιλοσοφίας. Επίσης, δικαίωμα υποβολής υποψηφιοτήτων έχουν και οι πτυχιούχοι/διπλωματούχοι άλλων ειδικοτήτων σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. Υποψήφιοι μπορούν να είναι και φοιτητές οι οποίοι θα πάρουν το πτυχίο τους ή το δίπλωμά τους μέχρι και την εξεταστική περίοδο Σεπτεμβρίου 2019. Οι υποψήφιοι πρέπει να γνωρίζουν άριστα την ελληνική και την αγγλική γλώσσα. 

Η παρακολούθηση του Προγράμματος προϋποθέτει την καταβολή διδάκτρων ύψους 800 ευρώ ανά εξάμηνο, για 4 ακαδημαϊκά εξάμηνα. 

Απαιτούμενα δικαιολογητικά: 

1) Αίτηση (έντυπη από τη Γραμματεία ή στην ιστοσελίδα Προγράμματος http://cogsci.phs.uoa.gr)
2) Βιογραφικό σημείωμα (Υπόδειγμα Ευρωπαϊκού Βιογραφικού Σημειώματος στην ιστοσελίδα Προγράμματος http://cogsci.phs.uoa.gr)
3) Σύντομη αιτιολόγηση στην οποία εξηγείται γιατί έχει επιλεγεί το συγκεκριμένο Π.Μ.Σ. και σε τι αποσκοπεί ο υποψήφιος από τη φοίτησή του σε αυτό.
4) Πτυχίο/δίπλωμα, αναλυτική βαθμολογία και άλλοι τίτλοι σπουδών (για τίτλους πανεπιστημίων του εξωτερικού θα πρέπει να προσκομισθεί και αναγνώριση από το ΔΟΑΤΑΠ)
5) Δύο (2) συστατικές επιστολές
6) Αντίγραφα Πτυχιακών ή Διπλωματικών Εργασιών (όπου υπάρχουν)
7) Φωτοαντίγραφο Δελτίου Αστυνομικής Ταυτότητας
8) Πιστοποιητικό γνώσης ξένης γλώσσας 

Υποβολή Δικαιολογητικών Τα δικαιολογητικά υποβάλλονται από την Δευτέρα 14 Οκτωβρίου 2019 έως και την Παρασκευή 18 Οκτωβρίου 2019. 

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλλουν τα δικαιολογητικά: 

• Στη γραμματέα του Π.Μ.Σ κα Σπυριδούλα Ευθυμίου, από την Δευτέρα 14 Οκτωβρίου 2019 έως και την Παρασκευή 18 Οκτωβρίου 2019 και ώρες 09:00 – 14:00*, στο εργαστήριο Γνωσιακής Επιστήμης του Τμήματος Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης, Πανεπιστημιούπολη, Άνω Ιλίσια, 15771 
• Αποστέλλοντας με ιδιωτική εταιρεία ταχυμεταφορών (Παραλαβή μέχρι την Παρασκευή 18 Οκτωβρίου και ώρα 14:00) στη διεύθυνση: Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης Πανεπιστημιούπολη, Άνω Ιλίσια, 15771 Υπόψη κας Γκίκα Μαρίας (210-7275586) 

*Σε περίπτωση κωλύματος ή αδυναμίας υποβολής των δικαιολογητικών στις συγκεκριμένες μέρες και ώρες, παρακαλώ ενημερώστε άμεσα στα τηλέφωνα 210 7275506 & 210 7275504 (Δευτέρα 14 Οκτωβρίου έως και Παρασκευή 18 Οκτωβρίου και ώρες 09:00 – 14:00), ή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση [email protected]. 

Πληροφορίες παρέχονται στα τηλέφωνα 210 7275506 & 210 7275504 (Δευτέρα 14 Οκτωβρίου έως και Παρασκευή 18 Οκτωβρίου και ώρες 09:00 – 14:00), στην ιστοσελίδα του Προγράμματος http://cogsci.phs.uoa.gr, και μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση [email protected]. 

Επιλογή Υποψηφίων Για την επιλογή των υποψηφίων συνεκτιμώνται κυρίως τα εξής κριτήρια: – Βαθμός πτυχίου/διπλώματος – Πτυχιακές ή Διπλωματικές Εργασίες (όπου υπάρχουν) – Βαθμοί σε προπτυχιακά μαθήματα που είναι συναφή με το περιεχόμενο του Π.Μ.Σ. – Τυχόν ερευνητική δραστηριότητα σε αντικείμενο συγγενές με το Π.Μ.Σ. – Συστατικές επιστολές – Γραπτή αιτιολόγηση της επιλογής του συγκεκριμένου προγράμματος – Άλλοι μεταπτυχιακοί τίτλοι σπουδών – Επαρκής γνώση αγγλικής γλώσσας – Βαθμολογία σε γραπτές εξετάσεις στα ακόλουθα μαθήματα: 

α) Εισαγωγή στις Νευροεπιστήμες β) Δεξιότητες Πληροφορικής και Μαθηματικών γ) Κατανόηση κειμένων Ψυχολογίας και Φιλοσοφίας – Συνέντευξη (των υποψηφίων που θα κληθούν βάσει των ανωτέρω) 

Οι γραπτές εξετάσεις στα ανωτέρω μαθήματα θα πραγματοποιηθούν την Τετάρτη 23 Οκτωβρίου 2019. Το πρόγραμμα των εξετάσεων έχει ως εξής: 16:00-17:00: Δεξιότητες πληροφορικής (50’) 17:00-18:00: Εισαγωγή στις νευροεπιστήμες (50’) 18:00-18:30: Δεξιότητες μαθηματικών (30’) 18:30-19:00: Διάλειμμα 19:00-21:00: Κατανόηση κειμένων ψυχολογίας και φιλοσοφίας (120’) 

Οι συνεντεύξεις των επιτυχόντων υποψηφίων στις εισαγωγικές εξετάσεις θα πραγματοποιηθούν την Τετάρτη 30 Οκτωβρίου 2019 από τις 9πμ. Το πρόγραμμα των συνεντεύξεων θα ανακοινωθεί αμέσως μετά την έκδοση των αποτελεσμάτων των γραπτών εξετάσεων. 

ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ & ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 

Ι. Εισαγωγή στις νευροεπιστήμες: 

Τι είναι νευροεπιστήμη. Κύτταρα του νευρικού συστήματος και τα βασικά μορφολογικά χαρακτηριστικά τους. Τι είναι η σύναψη. Νευροδιαβιβαστές. Βασικές εγκεφαλικές περιοχές και η λειτουργία τους. Μέθοδοι μελέτης του νευρικού συστήματος. 

Προτεινόμενη βιβλιογραφία: 

«Βιολογική Ψυχολογία», Kalat, Εκδόσεις ΙΩΝ, τόμος Α’, κεφάλαια 1,2,3,και 4. 

ΙΙ. Δεξιότητες πληροφορικής και μαθηματικών: 

α) Κεφάλαια 1–3 του βιβλίου «Ανάπτυξη εφαρμογών σε προγραμματιστικό περιβάλλον» της Γ’ τάξης Γενικού Λυκείου (ομάδας προσανατολισμού θετικών σπουδών και σπουδών οικονομίας και πληροφορικής) με έμφαση στα κεφάλαια 2 και 3, που περιλαμβάνουν: Ανάλυση προβλήματος, βασικές έννοιες αλγορίθμων, δομές δεδομένων και αλγόριθμοι. 

β) Από τα κεφάλαια 1-3 του βιβλίου «Μαθηματικά και στοιχεία στατιστικής» της Γ’ τάξης Γενικού 

Λυκείου: 1.1 Συναρτήσεις (ορισμός συνάρτησης, γραφική παράσταση συνάρτησης) 1.2 Η έννοια της παραγώγου 1.3 Παράγωγος συνάρτησης 1.4 Εφαρμογές των παραγώγων (το κριτήριο της πρώτης παραγώγου) 2.2 Παρουσίαση στατιστικών δεδομένων (στατιστικοί πίνακες, πίνακες κατανομής συχνοτήτων, γραφική παράσταση κατανομής συχνοτήτων: ραβδόγραμμα-διάγραμμα συχνοτήτων, ιστόγραμμα συχνοτήτων: κλάσεις ίσους πλάτους, καμπύλες συχνοτήτων) 2.3 Μέτρα θέσης και διασποράς (μέση τιμή, διακύμανση, τυπική απόκλιση) 2.4 Γραμμική παλινδρόμηση (απλή γραμμική παλινδρόμηση, ευθεία παλινδρόμησης, μέθοδος ελαχίστων τετραγώνων) 3.1 Πιθανότητες (πείραμα τύχης, δειγματικός χώρος, ενδεχόμενα) 3.2 Έννοια της πιθανότητας (έννοια και ιδιότητες σχετικής συχνότητας, κλασικός ορισμός πιθανότητας) 

ΙII. Κατανόηση κειμένων ψυχολογίας και φιλοσοφίας 

Οι υποψήφιοι θα εξεταστούν στην κατανόηση κειμένου, πάνω σε θέματα γνωσιακής επιστήμης από τον χώρο της ψυχολογίας και της φιλοσοφίας. Τα κείμενα θα είναι στην αγγλική γλώσσα. 

Ενδεικτικά για το είδος των κειμένων που θα πρέπει να μπορούν να κατανοούν οι υποψήφιοι, προτείνεται το: Frankish & Ramsey (2012) The Cambridge Handbook of Cognitive Science, Cambridge University Press. Προσοχή: Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να θεωρηθεί ότι αυτό αποτελεί «εξεταστέα ύλη», καθώς πρόκειται απλώς για δείγμα κειμένων

Το πρόγραμμα σπουδών διαρθρώνεται σε τέσσερις κατηγορίες μαθημάτων: (α) τα υποχρεωτικά μαθήματα, (β) τα κατ’ επιλογήν υποχρεωτικά μαθήματα, (γ) τα κύρια μαθήματα επιλογής και (δ) τα ελεύθερα μαθήματα επιλογής. Τα υποχρεωτικά μάθημα (κατηγορία α) θα πρέπει να δηλωθούν και να ολοκληρωθούν επιτυχώς κατά το πρώτο έτος σπουδών, εφόσον προσφέρονται. Υπάρχει η δυνατότητα απαλλαγής (κατά περίπτωση) από κάποιο υποχρεωτικό μάθημα, μετά από απόφαση της ΕΔΕ. Τα μαθήματα επιλογής (κατηγορία γ και δ) μπορούν να έχουν προαπαιτούμενα κατά την κρίση του διδάσκοντα, τα οποία δηλώνονται σαφώς στην περιγραφή τους. Οι φοιτητές μπορούν να παρακολουθήσουν μέχρι δύο (2) ελεύθερα μαθήματα επιλογής (κατηγορία δ).

Τα περισσότερα μαθήματα γίνονται στα κτίρια του Τμήματος ΙΦΕ, κυρίως απογεύματα (3-6 και 6-9). Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα μαθήματα τα οποία διεξάγονται στα κτίρια του Τμήματος
Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών ή της Φιλοσοφικής Σχολής ΕΚΠΑ.

Το ΔΠΜΣ ξεκινά το χειμερινό εξάμηνο κάθε δεύτερου ακαδημαϊκού έτους. Για την απόκτηση ΔΜΣ απαιτούνται συνολικά 120 πιστωτικές μονάδες (ECTS – European Credit Transfer System). Αναλυτικά:
• Υποχρεωτικά και κατ’ επιλογήν υποχρεωτικά μαθήματα: 54 μονάδες (9 μαθήματα × 6 μονάδες/μάθημα)
• Μαθήματα επιλογής: 36 μονάδες (6 μαθήματα × 6 μονάδες/μάθημα)
• Διπλωματική εργασία: 30 μονάδες

Τα μαθήματα γίνονται διά ζώσης και οι ελάχιστες ώρες διδασκαλίας ανά μάθημα είναι 36 (συνήθως δώδεκα (12) τρίωρα (3) μαθήματα). Τα μαθήματα οργανώνονται σε εξάμηνα, πραγματοποιούνται σε εβδομαδιαία βάση και διεξάγονται στην Ελληνική ή Αγγλική γλώσσα.

Η ΕΔΕ έχει το δικαίωμα, πάντα σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, να: (α) τροποποιεί το πρόγραμμα των μαθημάτων ανά διετία, πριν την προκήρυξη εισαγωγικών εξετάσεων, (β) προσθέτει νέα μαθήματα επιλογής στην αρχή ενός ακαδημαϊκού έτους, και (γ) μετακινεί οποιοδήποτε μάθημα σε άλλο εξάμηνο προκειμένου να ικανοποιήσει τυχόν ακαδημαϊκούς περιορισμούς (π.χ. άδειες).

Κατόπιν έγκρισης από την ΕΔΕ, επιτρέπονται μαθήματα επιλογής τύπου project/εξαμηνιαία εργασία (το πολύ ένα για κάθε φοιτητή) και μισά μαθήματα (18 ώρες/εξάμηνο αξίας 3 ECTS). Τα μαθήματα αυτά θα είναι μαθήματα επιλογής (κύρια ή ελεύθερα).

Κατόπιν έγκρισης από την ΕΔΕ, επιτρέπεται στους φοιτητές η παρακολούθηση και αναγνώριση μεμονωμένων μαθημάτων άλλων μεταπτυχιακών προγραμμάτων που εμπίπτουν στη γενική
θεματολογία της Γνωσιακής Επιστήμης. Τα μαθήματα αυτά θεωρούνται ελεύθερα μαθήματα επιλογής.

Κατόπιν εισήγησης του καθηγητή που επιβλέπει τη διπλωματική και επακόλουθης έγκρισης από την ΕΔΕ, επιτρέπεται στο φοιτητή/φοιτήτρια η παρακολούθηση και αναγνώριση μεμονωμένων προπτυχιακών μαθημάτων από τα συνεργαζόμενα τμήματα για την ανάπτυξη κατάλληλου υποβάθρου στο αντικείμενο της διπλωματικής. Τα μαθήματα αυτά θεωρούνται ελεύθερα μαθήματα επιλογής.

Ακολουθεί ενδεικτικό σχεδιάγραμμα σπουδών.

Κατά το πρώτο εξάμηνο φοίτησης, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές παρακολουθούν πέντε (5) υποχρεωτικά μαθήματα, κατά το δεύτερο εξάμηνο δύο (2) υποχρεωτικά και τρία (3) μαθήματα επιλογής, κατά το τρίτο εξάμηνο πέντε (5) μαθήματα επιλογής και κατά το τέταρτο εξάμηνο εκπονούν μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία: