Το Τμήμα Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, είναι το παλαιότερο και αυτό με τον υψηλότερο βαθμό πρόσβασης τμήμα Πληροφόρησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας. Αποτελεί φυσική μετεξέλιξη του ομοειδούς τμήματος, που λειτούργησε στο Τ.Ε.Ι. Αθήνας από το 1977 έως το 2018.
Το τμήμα σκοπεύει στην παροχή ποιοτικής εκπαίδευσης με στόχο την δημιουργία Αρχειονόμων, Βιβλιοθηκονόμων και Επιστημόνων της Πληροφόρησης με υψηλό επίπεδο γνώσεων και δεξιοτήτων. Οι σπουδές στο τμήμα περιλαμβάνουν όλους τους κλάδους των παραδοσιακών επιστημών της Πληροφόρησης (Βιβλιοθηκονομία, Αρχειονομία, Μουσειολογία, Τεκμηρίωση), οι οποίοι με την καθοριστική επίδραση της τεχνολογίας, ενοποιούνται στο ευρύτερο πλαίσιο της Διαχείρισης των Πληροφοριών (Ιnformation Μanagement). Αντικείμενό της, ο εντοπισμός, συγκέντρωση, επεξεργασία, οργάνωση και διάθεση των πληροφοριών, ανεξαρτήτως του υλικού υποστρώματος στο οποίο είναι καταγραμμένες. Ακολουθώντας τις διεθνείς εξελίξεις το Τμήμα εξετάζει σε ένα ενιαίο θεωρητικό και εφαρμοσμένο πλαίσιο την πολιτιστική, επιστημονική αλλά και τη διοικητική, επιχειρηματική πληροφόρηση, αξιοποιώντας τις σύγχρονες τεχνολογίες.
Το Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος αντιστοιχεί με τα προγράμματα ομολόγων και διεθνώς αναγνωρισμένων τμημάτων του εξωτερικού. Έχει καταρτιστεί με βάση τις προτάσεις διεθνών οργανισμών όπως η International Federation of Library Associations (IFLA) και η Society of American Archivists (SAA), λαμβάνοντας υπόψη τις οδηγίες της Αρχής Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση (ΑΔΙΠ).
Μέσω του Προγράμματος Σπουδών το Τμήμα αποσκοπεί:
- Να προσφέρει την απαραίτητη θεωρητική κατάρτιση σε συνδυασμό με την αναγκαία εφαρμογή των γνώσεων, όπως επιβάλλουν οι εξελίξεις στο επιστημονικό πεδίο της Πληροφόρησης.
- Να δημιουργήσει επιστήμονες που θα μπορούν να ανταποκριθούν στις σύγχρονες απαιτήσεις Αρχείων και Βιβλιοθηκών. Γενικότερα δε, να εκπαιδεύσει υψηλού επιπέδου στελέχη πληροφοριακών οργανισμών ή υπηρεσιών κάθε είδους, του δημοσίου ή του ιδιωτικού τομέα.
- Να προσφέρει στους αποφοίτους τις κατάλληλες γνώσεις ώστε να μπορούν να παρακολουθήσουν με επιτυχία προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
- Να προωθήσει την έρευνα συνεισφέροντας στην εξέλιξη του διεπιστημονικού πεδίου της Πληροφόρησης.
Από το εκπαιδευτικό έτος 2018-19 θα λειτουργήσει αυτοδύναμο μεταπτυχιακό πρόγραμμα με τίτλο: Διαχείριση Πληροφοριών σε Βιβλιοθήκες Αρχεία & Μουσεία, ενώ το τμήμα συμμετέχει στο διιδρυματικό (ΠΔΑ και ΕΚΠΑ) μεταπτυχιακό, Μουσειακές Σπουδές
Στο τμήμα λειτουργεί θεσμοθετημένο ερευνητικό εργαστήριο Διαχείρισης της Πληροφορίας
Γενικοί άξονες
Σκοπός του Προγράμματος Σπουδών είναι η παροχή ποιοτικής εκπαίδευσης και η διασφάλιση επίκαιρων γνώσεων στους φοιτητές. Διαρκής στόχος είναι να επιτυγχάνονται τα επιδιωκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα και οι φοιτητές να καθίστανται ικανοί να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του συγκεκριμένου επιστημονικού πεδίου και της αγοράς εργασίας.
Στόχοι του Προγράμματος Σπουδών είναι:
- Να έχει επίκεντρο τους φοιτητές και την εκπαίδευσή τους
- Να διαπνέεται από τη λογική της συνέχειας και συμπληρωματικότητας των γνωστικών πεδίων (μαθημάτων και ομάδων μαθημάτων) που το αποτελούν
- Να συμβαδίζει με τα προγράμματα των αντίστοιχων τμημάτων της Ευρώπης
- Να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της αγοράς εργασίας σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο
- Να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες επιστημονικές προκλήσεις που απασχολούν τον κλάδο
- Να επιτυγχάνει τα μαθησιακά αποτελέσματα και τις δεξιότητες που απαιτεί το ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον
- Να πληροί όλες τις προϋποθέσεις που θα εξασφαλίσουν την πιστοποίησή του
Ακαδημαϊκοί Άξονες
Το πρόγραμμα στοχεύει στο να δώσει στους φοιτητές ουσιαστική εκπαίδευση στις Επιστήμες της Πληροφόρησης (Βιβλιοθηκονομίας, Αρχειονομίας, Μουσειολογίας) που εστιάζει στον εντοπισμό, οργάνωση και διάθεση της πληροφορίας, τόσο στο συμβατικό (αναλογικό) όσο και στο ψηφιακό περιβάλλον. Η κωδικοποίηση και τεκμηρίωση των πληροφοριών και η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών πληροφόρησης αποτελούν βασικές παραμέτρους για τη διαχείριση, ανταλλαγή, επαναχρησιμοποίηση και διατήρηση του πληροφοριακού αποθέματος οποιασδήποτε μορφής (κείμενο, εικόνα, ήχος, αντικείμενο). Το πρόγραμμα σπουδών μέσω του κεντρικού κορμού μαθημάτων του (τα οποία απαρτίζουν την ομάδα μαθημάτων της Ενιαίας Διαχείρισης της Πληροφορίας), εστιάζει στα προαναφερθέντα αντικείμενα τα οποία αφενός υποστηρίζουν τις επιμέρους επιστήμες της πληροφόρησης και αφετέρου μπορούν να αξιοποιηθούν σε όλο το εύρος του τομέα διαχείρισης της πληροφορίας.
Παράλληλα, οι ομάδες μαθημάτων Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Μουσειολογίας / Πολιτιστικής Διαχείρισης εξετάζουν τους αντίστοιχους πληροφοριακούς οργανισμούς, το υλικό και τους τρόπους διαχείρισής του μέσα στο γενικότερο κοινωνικό, εκπαιδευτικό, οικονομικό και πολιτιστικό περιβάλλον.
Εκπαιδευτικά Αποτελέσματα
Οι απόφοιτοι του τμήματος με την ολοκλήρωση των σπουδών τους θα έχουν τις ακαδημαϊκές γνώσεις και δεξιότητες, τις οποίες θα μπορούν να ασκήσουν είτε ως άτομα είτε ως μέλη επιστημονικών ομάδων, έτσι ώστε να μπορούν:
- Να διαχειρίζονται και να τεκμηριώνουν συμβατικό ή ψηφιακό αρχειακό, βιβλιακό ή μουσειακό υλικό
- Να σχεδιάζουν, να οργανώνουν και να διαχειρίζονται ψηφιακές βιβλιοθήκες, ψηφιακά αποθετήρια και ψηφιακά αρχεία κάθε είδους
- Να διοικούν και να στελεχώνουν Αρχεία, Βιβλιοθήκες και πληροφοριακές υπηρεσίες κάθε είδους
- Να διεξάγουν έρευνα στο πεδίο των Επιστημών της Πληροφόρησης και να υποστηρίζουν την έρευνα σε άλλα επιστημονικά πεδία
- Να σχεδιάζουν και να υλοποιούν προγράμματα πληροφοριακής παιδείας και ανάκτησης πληροφοριών
- Να σχεδιάζουν και να υλοποιούν προγράμματα διαχείρισης ενεργών τεκμηρίων (Recordmanagement)
- Να σχεδιάζουν και να υλοποιούν προγράμματα και δραστηριότητες προβολής στο πλαίσιο των πληροφοριακών οργανισμών
- Να συμμετέχουν ενεργά στη διαμόρφωση του κοινωνικού, εκπαιδευτικού και πολιτιστικού πλαισίου των οργανισμών πληροφόρησης
- Να παρέχουν πληροφοριακές υπηρεσίες
- Να αναπτύσσουν πληροφοριακά εργαλεία και προϊόντα απαραίτητα στην έρευνα, τη διοίκηση και την κοινωνία.
- Να υλοποιούν συνεργατικά σχήματα μεταξύ των πληροφοριακών οργανισμών σε συμβατικά και ψηφιακά περιβάλλοντα
Σύνδεση με την αγορά εργασίας
Στη διαμόρφωση του προγράμματος σπουδών (όπως άλλωστε συμβαίνει διεθνώς) λαμβάνεται υπόψη το διαμορφωμένο επαγγελματικό περιβάλλον. Υπάρχει μια σχέση αλληλεπίδρασης, η οποία τροφοδοτείται από την παρουσία των τελειοφοίτων και των αποφοίτων του τμήματος στην αγορά εργασίας. Το τμήμα είναι το παλαιότερο (και με τον υψηλότερο βαθμό πρόσβασης) της χώρας και αυτό που διαμόρφωσε τον κλάδο της Βιβλιοθηκονομίας στην Ελλάδα. Η πορεία του τμήματος έχει να επιδείξει ισχυρή παρουσία στην αγορά εργασίας με αποφοίτους που στελεχώνουν υπηρεσίες τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα: δημόσιες και ιδιωτικές βιβλιοθήκες, βιβλιοθήκες εταιριών και συνδέσμων, ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες, ιστορικά και σύγχρονα (ενεργά) αρχεία, επιχειρήσεις και οργανισμούς, κέντρα πληροφόρησης, προγράμματα ψηφιοποίησης και τεκμηρίωσης, προγράμματα διαχείρισης δεδομένων κ.λπ. Ο χώρος των μουσείων αξιοποιεί τους αποφοίτους κυρίως για την τεκμηρίωση και ψηφιακή διαχείριση των συλλογών του ή/και για τη δημιουργία υποδομής ψηφιακών μουσείων. Η σχέση του τμήματος με την αγορά εργασίας ενισχύεται από το θεσμό της πρακτικής άσκησης αλλά και από δραστηριότητες του τμήματος που οργανώνονται γύρω από το ερευνητικό εργαστήριο «Διαχείρισης της Πληροφορίας» και αφορούν την οργάνωση και διαχείριση πληροφοριών, τη δημιουργία πληροφοριακών εργαλείων και τη συμμετοχή σε εθνικά και ευρωπαϊκά ανταγωνιστικά ερευνητικά προγράμματα.
Το τμήμα διεξάγει διαρκή έρευνα της επαγγελματικής αποκατάστασης των αποφοίτων όπως και έρευνα για την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα της Πρακτικής Άσκησης. Τις έρευνες αυτές αξιοποιεί για τη διαρκή βελτίωση του προγράμματος σπουδών.
Διάρθρωση προγράμματος
Το πρόγραμμα σπουδών απαρτίζεται από ένα κεντρικό κορμό μαθημάτων Ενιαίας Διαχείρισης της Πληροφορίας (ΔΠ) ο οποίος λειτουργεί ως κοινή βάση και συνεκτικός ιστός των κλάδων της Αρχειονομίας (Α), της Βιβλιοθηκονομίας (Β) και της Μουσειολογίας / Πολιτιστικής Διαχείρισης (ΜΠ).
Οι ομάδες των μαθημάτων αυτών συγκεντρώνονται στον τομέα Επιστημών της Πληροφόρησης (ΤΕΠ). Ο τομέας περιλαμβάνει 30 μαθήματα και ισοδυναμεί με το περίπου 65% του συνόλου των μαθημάτων.
Επιπλέον, ο τομέας Ανθρωπιστικών Επιστημών και Τεχνολογιών Πληροφόρησης (ΤΑΕΤΠ) πλαισιώνεται από δυο ομάδες μαθημάτων: (α) τα μαθήματα Τεχνολογιών της Πληροφόρησης (Τ) και (β) τα μαθήματα Ανθρωπιστικών Επιστημών και Γενικής Παιδείας (ΑΕΓΠ). Ο τομέας ΤΑΕΤΠ περιλαμβάνει 16 μαθήματα και ισοδυναμεί με το 35% του συνόλου των μαθημάτων.
Οι δυο αυτές ομάδες μαθημάτων έχουν στόχο να δώσουν στους φοιτητές γενικές γνώσεις και την υποδομή που είναι αναγκαία για τις σπουδές τους και να τους εξοικειώσει με τις τεχνολογίες που αποτελούν απαραίτητα εργαλεία για τη διαχείριση της πληροφορίας
Διαγραμματικά
Το πρόγραμμα σπουδών διαμορφώνεται ως προς τα βασικά τυπικά χαρακτηριστικά του ως εξής:
Αριθμός μαθημάτων: Ο κάθε φοιτητής υποχρεούται να παρακολουθήσει 36 υποχρεωτικά μαθήματα και 4 επιλογής υποχρεωτικά. Για τη λήψη του πτυχίου είναι υποχρεωτική η εκπόνηση Πτυχιακής Εργασίας. Επίσης, το τμήμα, βασιζόμενο στη μέχρι τώρα πείρα του και τη διεθνή πρακτική, διατήρησε την Πρακτική Άσκηση ως επιλογής υποχρεωτική για τη λήψη πτυχίου. Σε περίπτωση που δεν επιλέξει την Πρακτική Άσκηση, ο φοιτητής υποχρεούται να παρακολουθήσει δυο ακόμα επιλογής υποχρεωτικά μαθήματα.
Ακαδημαϊκά έτη/ Εξάμηνα: κάθε διδακτικό έτος περιλαμβάνει 10 έως 12 μαθήματα (5 έως 6 μαθήματα ανά εξάμηνο) και 20 έως 22 διδακτικές ώρες ανά εβδομάδα. Εξαίρεση αποτελεί το Η’ εξάμηνο το οποίο περιλαμβάνει την πρακτική άσκηση, την πτυχιακή εργασία καθώς και 6 διδακτικές ώρες.
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ
ΆΡΘΡΑ