Το Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας ιδρύθηκε το 1990. Με Προεδρικό Διάταγμα στις 12 Απριλίου 1993 καθορίζονται η ονομασία του Τμήματος και τα γνωστικά αντικείμενα που θεραπεύει, τα οποία είναι : Διεθνείς Σχέσεις, Διεθνή και Ευρωπαϊκά Οικονομικά, Πολιτική Επιστήμη και Διπλωματία, Θεσμοί των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Διεθνών Οργανισμών.
Το Πρόγραμμα Σπουδών του Τμήματος οδηγεί σε δύο κατευθύνσεις εξειδίκευσης:
- Πολιτικές Σπουδές και Διπλωματία
- Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Οικονομικές Σπουδές
Το Πτυχίο που απονέμει το Τμήμα είναι ενιαίο.
Η αποστολή του Τμήματος είναι η μελέτη και η διδασκαλία των Πολιτικών Σπουδών και Διπλωματίας και των Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών, καθώς και η προετοιμασία στελεχών με καλή γνώση για την κάλυψη των εξειδικευμένων αναγκών της χώρας, ιδιαίτερα όσον αφορά τη στελέχωση των υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι βασικοί σκοποί του ΠΠΣ του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών είναι οι εξής:
- Παροχή υψηλού επιπέδου σπουδών,
- Προετοιμασία για τη συνέχιση των σπουδών στον δεύτερο (μεταπτυχιακό) και τρίτο (διδακτορικό) κύκλο σπουδών,
- Συνθετική προσέγγιση θεωρίας, μεθοδολογίας και πολιτικών για την παραγωγή ολοκληρωμένων λύσεων,
- Κατάρτιση επιστημόνων με τις απαιτούμενες δεξιότητες για επιτυχή σταδιοδρομία στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα (με έμφαση στην κατάρτιση στελεχών για την κάλυψη εξειδικευμένων αναγκών της χώρας όπως π.χ. τη στελέχωση υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης).
Είναι προφανές ότι όλοι οι συντελεστές που συμμετέχουν στο ΠΣ αναλαμβάνουν την αυτονόητη ευθύνη να προωθούν το κριτήριο της ποιότητας σε κάθε μορφής δραστηριότητα, ειδικότερα δε οι διδάσκοντες να επιδιώκουν τη συνεχή βελτίωση στον τρόπο διδασκαλίας, να μεταφέρουν ή να παράγουν τεχνογνωσία στους επιστημονικούς τομείς του ΠΣ.
Παρά το γεγονός ότι η αναθεώρηση του ΠΠΣ ανήκει, ως αρμοδιότητα, στη Συνέλευση του Τμήματος, υπάρχει θεσμοθετημένη επιτροπή Προγράμματος Σπουδών που επικεντρώνεται σε θέματα διδακτέας ύλης. Για τη δημιουργία της έχει ληφθεί υπόψη η έκθεση εξωτερικής αξιολόγησης του Τμήματος. Ειδικότερα, το πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος ακολουθεί την πρακτική των δυο επιμέρους κατευθύνσεων: 1) Της Πολιτικής που εμπεριέχει α) Διεθνείς Σχέσεις, β) Σύγχρονη Διεθνή και Ευρωπαϊκή Ιστορία, γ) Πολιτική Επιστήμη, δ) Στρατηγική Θεωρία, ε) Διεθνές Δίκαιο, στ) Ευρωπαϊκούς Θεσμούς ζ) Διεθνή Πολιτική Οικονομία και 2) της Οικονομικής που εμπεριέχει α) Τις Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις και την Ευρωπαϊκή Οικονομική Ολοκλήρωση και β) Τη Διεθνή Επιχειρηματική Δραστηριότητα.
Οι δυο αυτές κατευθύνσεις δίνουν τη δυνατότητα στον φοιτητή να αποκτά στέρεα θεωρητικά θεμέλια στους δυο βασικούς άξονες των Κοινωνικών Επιστημών, στην Πολιτική Θεωρία και την Οικονομία αντιστοίχως, ενώ ταυτόχρονα προσφέρεται η δυνατότητα εξειδίκευσης στα τελευταία εξάμηνα των προπτυχιακών σπουδών ώστε να βοηθηθεί ο φοιτητής στην εξέλιξη των σπουδών του σε μεταπτυχιακό επίπεδο.
Παράλληλα, οι δυο κατευθύνσεις βοηθούν την ενίσχυση της διεπιστημονικότητας που πλέον αποτελεί την κυρίαρχη τάση των προπτυχιακών σπουδών σε διεθνές επίπεδο. Μέσω της διεπιστημονικότητας ενισχύεται η προοπτική της σφαιρικής γνώσης, ενώ παράλληλα αναιρείται η γενίκευση που πλέον αποτελεί τροχοπέδη για τις επαγγελματικές προοπτικές των νέων αποφοίτων.