Το Τμήμα: Το Τμήμα Επικοινωνίας Μέσων και Πολιτισμού είναι το πρώτο που δημιουργήθηκε σε ελληνικό ΑΕΙ. Αρχισε να δέχεται φοιτητές από το ακαδημαϊκό έτος 1990-91. Υπόκειται στις διατάξεις της νομοθεσίας που διέπει την Ανώτατη Εκπαίδευση και δημιουργήθηκε με το Π.Δ. 377/89 (ΦΕΚ.166α/16-6-89), το οποίο προβλέπει τα σχετικά με τους σκοπούς, την οργάνωση, και τη λειτουργία του.
Η δημιουργία του Τμήματος υπήρξε αποτέλεσμα μακροχρόνιων διεργασιών, που συνδέονται με την ιστορία της πρώην Παντείου Σχολής. Με τη σημερινή του μορφή διατυπώθηκε ως αίτημα στο πλαίσιο της συνολικότερης στρατηγικής, την οποία χάραξε η Σχολή από το 1984 και η οποία κατέληξε στη δημιουργία τεσσάρων νέων Τμημάτων, καθώς και στην ταυτόχρονη μετεξέλιξη της σε Πανεπιστήμιο.
Το πτυχίο του Τμήματος είναι κοινό με αναγραφή τριών κύκλων σπουδών:
♦ Κύκλος Πολιτισμού και Πολιτιστικής Διαχείρισης,
♦ Κύκλος Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας, και
♦ Κύκλος Διαφήμισης και Δημοσίων Σχέσεων.
Στόχος του Τμήματος:
Φιλοδοξία του Τμήματος είναι να αποτελέσει ένα ζωντανό επιστημονικό και πολιτισμικi κέντρο, με σημαντική παρουσία στην πνευματική, επιστημονική και κοινωνική ζωή, ενώ παράλληλα θα παρέχει τα κατάλληλα επαγγελματικά εφiδια στους φοιτητές του.
Στους στόχους του Τμήματος συγκαταλέγονται, σε γενικές γραμμές, και τα εξής:
♦ η θεωρητική και ιστορικο-εμπειρική διερεύνηση του φαινομέ-νου της επικοινωνίας τiσο σε διδακτικi όσο και σε ερευνητικi επίπεδο,
♦ η πρακτική άσκηση των φοιτητών στον χώρο των μέσων (έντυπος λiγος, ραδιiφωνο, πολιτιστική διαχείριση, νέες τεχνολογίες, διαφήμιση, δημiσιες σχέσεις, ρητορική),
♦ η κατάρτιση δημοσιογράφων και στελεχών για τον ημερήσιο και περιοδικi τύπο, καθώς και για τα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης,
♦ η κατάρτιση πολιτιστικών διαχειριστών, επικοινωνιολόγων, διαφημιστών, ειδικών στις δημόσιες σχέσεις, καθώς και στελεχών όλων των μορφών επικοινωνίας και ενημέρωσης, και
♦ υποδομή για την διδασκαλία και την έρευνα.
Για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, το πρiγραμμα σπουδών συνδυάζει τη θεωρητική παιδεία με τη συστηματική πρακτική άσκηση στο Εργαστήριο Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού (Media Lab).
Παράλληλα με το Εργαστήριο λειτουργεί και το Κέντρο Δράματος και Θεάματος που δραστηριοποιείται στον χώρο της τέχνης, με κρατικές και ιδιωτικές επιχορηγήσεις, και φιλοξενεί πλήθος συναφών εκδηλώσεων.
Επίσης για τις διδακτικές και ερευνητικές του ανάγκες το Τμήμα χρησιμοποιεί τους χώρους του Παντείου Πανεπιστημίου, καθώς και συγκεκριμένες υπηρεσίες του (π.χ. Βιβλιοθήκη, Φωτοτυπείο, DTP, Μηχανοργάνωση, Αίθουσα Η/Υ, Αίθουσα Στατιστικής, Αίθουσα Προβολών). Παράλληλα όμως διαθέτει και δικούς του χώρους για την κάλυψη των ιδιαίτερων αναγκών του προγράμματiς του. Οι χώροι αυτοί είναι οι εξής:
♦ Εργαστήριο Νέων Τεχνολογιών (στον ημιiροφο του Νέου Κτιρίου),
♦ Ραδιοφωνική Στούντιο (στον 7ο όροφο του Νέου Κτιρίου),
♦ Αίθουσα στην οδό Χιλλ 3-5 στην Πλάκα, στο ημιυπόγειο του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων. Πρόκειται για χώρο πολλαπλών χρήσεων (διδασκαλία, προβολές, ασκήσεις, θεατρικές πρiβες κ.λπ.),
♦ Το Στούντιο «Λήδρα», στην οδό Κέκρωπος 12, στην Πλάκα, που φιλοξενεί δραστηριότητες πολιτιστικές (θέατρο, κινηματογράφος, εικαστικά, μουσική) και επικοινωνιακές (ομιλίες, στρογγυλές τράπεζες, συνεντεύξεις τύπου).
Πρώτιστο μέλημα του Τμήματος είναι να προσφέρει συστηματική και υπεύθυνη πανεπιστημιακή διδασκαλία, έτσι ώστε οι απόφοιτοί του να διαθέτουν την επιστημονική γνώση και τις τεχνικές ικανότητες για την περαιτέρω σταδιοδρομία τους. Το Τμήμα έχει επίγνωση των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι απόφοιτοί του στην αγορά εργασίας, πιστεύει ωστόσο ότι ο καλύτερος τρόπος να αντιμετωπιστούν αυτές οι δυσκολίες δεν είναι η προσαρμογή στην οικονομική πραγματικότητα ούτε η προσφυγή σε επιφανειακά μοντέλα εξειδίκευσης, αλλά η άσκηση της κριτικής σκέψης, η συγκροτημένη γνώση και η ουσιαστική βελτίωση του προφορικού και γραπτού λόγου.
Αυτό δεν σημαίνει ότι υποβαθμίζονται συγκεκριμένες δεξιότητες που είναι απαραίτητες, με τα σημερινά δεδομένα, στην αναζήτηση εργασίας. Έτσι δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην εξοικείωση των φοιτητών με τους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές. Σε όλη την διάρκεια των σπουδών τους έχουν τη δυνατότητα να ασκηθούν συστηματικά στη χρήση ευρύτατων εφαρμογών του λογισμικού καθώς και στην ορθή αξιοποίηση του Διαδικτύου (Internet). Το ίδιο σημαντική θεωρείται και η μεθοδική ενασχόληση τους με την αγγλική γλώσσα, ιδιαίτερα σε τομείς όπως το δημοσιογραφικό ρεπορτάζ, το πολιτιστικό ρεπορτάζ, το πολιτικό σχόλιο και η βιβλιοκρισία.
Έχει επίσης προβλεφθεί να δοθεί η δυνατότητα, σε όσο το δυνατόν περισσότερους φοιτητές, να πραγματοποιούν ένα μέρος των σπουδών τους σε Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια ή Ινστιτούτα Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Το Τμήμα συμμετέχει, κατά καιρούς, σε προγράμματα ανταλλαγών με Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια, που χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (πρόγραμμα ERASMUS – SOCRATES).
Πολύ σημαντικός είναι και ο θεσμός του ελεύθερου φοιτητή-ακροατή, που επιτρέπει σε νέους δημοσιογράφους, οι οποίοι πληρούν τις σχετικές προϋποθέσεις, να παρακολουθούν μαθήματα του προγράμματος σπουδών. Στους «ελεύθερους φοιτητές-ακροατές» χορηγείται βεβαίωση παρακολούθησης μαθημάτων.
Σημαντικό ρόλο στην εκπαιδευτική διαδικασία κατέχει, εκτός από την παρακολούθηση των εργαστηρίων, και η συμμετοχή των φοιτητών στο πρόγραμμα Πρακτικής Άσκησης. Το Τμήμα παρέχει, σε όλους σχεδόν τους τελειόφοιτους, τη δυνατότητα να κάνουν αμοιβόμενη πρακτική άσκηση σε διάφορες επιχειρήσεις, κρατικούς οργανισμούς και ερευνητικά κέντρα.
Επαγγελματικές προοπτικές:
Το Τμήμα επιδιώκει να ανταποκριθεί, στο μέτρο του δυνατού, και εντός των συγκεκριμένων συνθηκών και συγκυριών, στις προσωπικές και επαγγελματικές επιδιώξεις των φοιτητών. Η σπουδή της «επικοινωνίας» είναι σημαντική για όλα σχεδόν τα επαγγέλματα που έρχονται σε άμεση επαφή με τον άνθρωπο: εκπαίδευση, διοίκηση, δημόσιες σχέσεις, πολιτιστική διαχείριση, διαφήμιση, υπηρεσίες υγείας, κοινωνικές υπηρεσίες, νομική επιστήμη, marketing, δημοσιογραφία κ.ά.
Το ίδιο σημαντική είναι η σπουδή των επικοινωνιακών φαινομένων για όσους σχεδιάζουν να ασχοληθούν επαγγελματικά με αντικείμενα που απαιτούν ικανότητες σε τομείς όπως: γραπτός και προφορικός λόγος, η τέχνη του ακροάσθαι, επίλυση προβλημάτων δια της αναλύσεως και συνθέσεως, τεχνικές της συνομιλίας και του επιχειρήματος, πολιτισμική γνώση και εμπειρία, επαφή με τις νέες τεχνολογίες και έρευνα αγοράς.
Οι λέξεις «κριτική» και «έρευνα» είναι υψίστης σημασίας για τους διδάσκοντες και διδασκόμενους και νοούνται στην απόλυτη συνέργειά τους. Εξίσου σημαντική είναι και η πρακτική άσκηση που γίνεται τόσο εντός του Τμήματος (από τα μέλη ΔΕΠ και τους εξωτερικούς συνεργάτες) όσο και εκτός (σε συγκεκριμένους επαγγελματικούς χώρους: εφημερίδες, τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς, διαφημιστικές εταιρείες, ερευνητικά ιδρύματα και ινστιτούτα κ.λπ.).
Πιο συγκεκριμένα, φιλοδοξία του Τμήματος είναι οι σπουδαστές του να διαθέτουν κατά την αποφοίτηση τους, τα κάτωθι προσόντα:
♦ επικοινωνιακή ικανότητα: επάρκεια στο γραπτό και προφορικό λόγο, στη συλλογή πληροφοριών, στον έλεγχο δεδομένων, στη σύνθεση ιδεών, στη μεθοδική έρευνα,
♦ τεχνολογική ικανότητα: αποτελεσματική γνώση και χρήση των επικοινωνιακών συστημάτων και των κοινωνικών επιδράσεων τους, εξοικείωση με τις νέες τεχνολογίες,
♦ φιλοσοφική προπαίδεια: κατανόηση του φιλοσοφικού, ιστορικού και ηθικού πλαισίου των ΜΜΕ, γενικότερη γνώση του πεδίου των ιδεών που διαμόρφωσαν το αίτημα για μια ελεύθερη και δημοκρατική κοινωνία,
♦ πολιτιστική εξοικείωση: επάρκεια στην αναγνώριση της πολιτισμικής πραγματικότητας και στη σύνδεσή της με το παρελθόν, κατανόηση των κύριων πολιτισμικών συμβόλων και γενική γνώση της ιστορίας των τεχνών και της λογοτεχνίας,
♦ κριτική σκέψη: ικανότητα κριτικής ανάλυσης των ΜΜΕ και κριτικής αντιμετώπισης των κοινωνικών φαινομένων,
♦ επαγγελματική υπευθυνότητα: αναγνώριση των ευθυνών του ατόμου ως παραγωγού ή ως αποδέκτη πληροφοριών σε μια δημοκρατική κοινωνία και σε μια εποχή που κυριαρχούν τα ΜΜΕ,
♦ γνώση της αγοράς: ικανότητα σύνδεσης της γνώσης που αποκτάται σε συνθήκες ακαδημαϊκής διδασκαλίας με τις συνθήκες που επικρατούν στην αγορά.