Το Τμήμα Φιλολογίας είναι μέρος της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και αποτελείται από τρεις τομείς:
- τον Τομέα Κλασικών Σπουδών,
- τον Τομέα Μεσαιωνικών και Νέων Ελληνικών Σπουδών (Μ.Ν.Ε.Σ.) και
- τον Τομέα Γλωσσολογίας.
Το Τμήμα προσφέρει Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών τετραετούς φοίτησης από το οποίο οι φοιτητές αποφοιτούν με ειδίκευση είτε Κλασικών Σπουδών, είτε Μεσαιωνικών και Νέων Ελληνικών Σπουδών, είτε Γλωσσολογίας και Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ), το οποίο διαρθρώνεται σε δύο κύκλους:
α) Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης (Μ.Δ.Ε.) το οποίο απονέμεται ύστερα από την ολοκλήρωση του πρώτου κύκλου μεταπτυχιακών σπουδών,
β) Διδακτορικό Δίπλωμα (Δ.Δ.) το οποίο είναι ενιαίο και απονέμεται ύστερα από την ολοκλήρωση και του δεύτερου κύκλου μεταπτυχιακών σπουδών.
Το Τμήμα Φιλολογίας του ΑΠΘ λειτουργεί ως αυτόνομο Τμήμα από το 1984-1985, όταν η παλαιά ενιαία Φιλοσοφική Σχολή χωρίστηκε σε επιμέρους Τμήματα με τον Νόμο 1268/82 (ΦEK 87/16.7.82). Στη διάρθρωση και το πρόγραμμα της ενιαίας Φιλοσοφικής Σχολής οι ειδικότητες Κλασικών Σπουδών, Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών και Γλωσσολογίας, που αποτέλεσαν στη συνέχεια το Τμήμα Φιλολογίας, κατείχαν ζωτικό ρόλο και εκπροσωπήθηκαν από σπουδαίους θεράποντες της Φιλολογίας και της Γλωσσολογίας. Συνεχιστές του έργου τους υπήρξαν επίσης αρκετοί διαπρεπείς καθηγητές του Τμήματος Φιλολογίας που υπηρετούσαν ήδη στην ενιαία Φιλοσοφική Σχολή και διασφάλισαν την ομαλή μετάβαση στο νέο σχήμα. Περισσότερα για την ιστορία του Tμήματος Φιλολογίας μπορεί ο ενδιαφερόμενος να βρει στον τόμο Φιλοσοφική Σχολή Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Tα πρώτα 75 χρόνια, Θεσσαλονίκη 2000 (University Studio Press).
Από την ίδρυσή του το Τμήμα Φιλολογίας λειτουργεί με τρεις Τομείς, τον Τομέα Κλασικών Σπουδών, τον Τομέα Μεσαιωνικών και Νέων Ελληνικών Σπουδών και τον Τομέα Γλωσσολογίας, παρέχοντας τη δυνατότητα λήψης πτυχίων σε όλους τους κύκλους σπουδών: προπτυχιακό (πτυχίο με ειδίκευση ανά Τομέα), μεταπτυχιακό και διδακτορικό, σύμφωνα με τους εκάστοτε ισχύοντες νόμους. Στόχος όλων των μελών του Τμήματος Φιλολογίας είναι η διαμόρφωση καταρτισμένων φιλολόγων και γλωσσολόγων που γνωρίζουν και μελετούν την ελληνική γλώσσα και γραμματεία στη διαχρονία τους και στις σχέσεις τους με άλλους πολιτισμούς, παρακολουθώντας τις διεθνείς εξελίξεις και τις σύγχρονες τάσεις και κατευθύνσεις της έρευνας. Απώτερος στόχος είναι η δημιουργία δασκάλων ικανών να υπηρετήσουν τα φιλολογικά μαθήματα στην ελληνική εκπαίδευση αλλά και νέων ερευνητών που έχουν διάθεση και ικανότητα να εμβαθύνουν στην επιστημονική έρευνα και να στελεχώσουν ερευνητικά κέντρα και ακαδημαϊκά ιδρύματα.