Σκοπός του Τμήματος Φιλολογίας, ιδρυτικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, είναι αφενός να παράσχει επιστημονική και παιδαγωγική κατάρτιση στους νέους φιλολόγους, να τους εφοδιάσει, δηλαδή, με τα κατάλληλα επιστημονικά εργαλεία που θα τους επικουρήσουν στη μετέπειτα επαγγελματική τους σταδιοδρομία, αλλά και να τους φέρει σε επαφή με όλες τις πτυχές και εκφάνσεις του λόγου, από τη μελέτη της αρχαίας ελληνικής σκέψης και γραμματείας έως τη σύγχρονη νεοελληνική λογοτεχνία, ώστε να συντελέσει στην επιστημονική και πνευματική τους ολοκλήρωση.
Αποστολή του Τμήματος Φιλολογίας είναι να παράσχει επιστημονική και παιδαγωγική κατάρτιση σε νέους και νέες φιλολόγους, να τους εφοδιάσει δηλαδή με τις απαραίτητες γνώσεις και τα κατάλληλα επιστημονικά εργαλεία που θα τους επικουρήσουν στη μετέπειτα επαγγελματική τους σταδιοδρομία. Βασικός επιστημονικός στόχος του Τμήματος Φιλολογίας είναι να φέρει τους φοιτητές και τις φοιτήτριες σε επαφή με όλες τις πτυχές και εκφάνσεις της λογοτεχνίας, από τη μελέτη της αρχαίας ελληνικής και λατινικής γραμματείας έως την εμβάθυνση στη μεσαιωνική και τη σύγχρονη ευρωπαϊκή και νεοελληνική λογοτεχνία, καθώς και να τους μυήσει στη συστηματική ανάλυση της γλώσσας, αποσκοπώντας τελικά στην πληρέστερη επιστημονική τους συγκρότηση και την πνευματική τους ολοκλήρωση.
Η φιλολογία είναι μια επιστήμη πολυεπίπεδη που σχετίζεται με ποικίλα πεδία μελέτης και έρευνας, από την αποκατάσταση ενός κειμένου μέχρι την πλέον διεξοδική ερμηνεία του. Χαρακτηρίζεται από ένα πλούσιο εύρος θεωριών, μεθοδολογιών και πρακτικών που μπορούν να προσεγγίζουν με διαφορετικούς τρόπους το λογοτεχνικό υλικό. Η ίδια η λογοτεχνική ύλη αντιστοιχεί σε ένα ευρύτατο φάσμα κειμένων: κλασικά έργα της αρχαιότητας στην ελληνική και λατινική γλώσσα, λόγια ή δημώδη έργα του βυζαντινού και δυτικού Μεσαίωνα και, τέλος, νεοελληνικά έργα της νεότερης και σύγχρονης εποχής. Επίσης, η φιλολογία είναι συγγενής επιστήμη με τη γλωσσολογία, η οποία αφορά καταρχήν στη μελέτη του γλωσσικού φαινομένου, τόσο στη διαχρονική όσο και στη συγχρονική του διάσταση, όμως συχνά μπορεί να εμφανίζει συνέργειες και με άλλα επιστημονικά πεδία.
Το Τμήμα απονέμει πτυχίο τριών ειδικεύσεων, αντίστοιχων προς τους τρεις Τομείς του Τμήματος: Κλασικής Φιλολογίας, Μεσαιωνικής και Νέας Ελληνικής Φιλολογίας, Γλωσσολογίας (η ειδίκευση στη Γλωσσολογία βρίσκεται προσωρινά σε αναστολή).
Παράλληλα, στο Τμήμα Φιλολογίας λειτουργούν τρία Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ένα σε κάθε Τομέα) καθώς και Προγράμματα Διδακτορικών και Μεταδιδακτορικών Σπουδών (ενιαία, σε επίπεδο Τμήματος).
Ελάχιστη υποχρεωτική διάρκεια φοίτησης: οκτώ (8) εξάμηνα.