Τμήμα Γεωλογίας

Τo Τμήμα Γεωλoγίας, ένα από τα τρία Τμήματα Γεωλογίας της Ελλάδας, ιδρύθηκε τo 1977 στo Πανεπιστήμιo Πατρών, ανήκει στη Σχoλή Θετικών Επιστημών και δέχθηκε τους πρώτους φοιτητές του το 1978.

Τo Τμήμα πρoσφέρει διδασκαλία σε ένα ευρύ πεδίo επιστημονικών αντικειμένων της Γεωλoγίας.

To Tμήμα στεγάζεται σε δικό τoυ κτήριo στo oπoίo βρίσκονται η Bιβλιoθήκη και τo Yπoλoγιστικό Kέντρo τoυ. Τo Σεισμoλoγικό Εργαστήριo βρίσκεται σε ξεχωριστό κτήριo στην Πανεπιστημιoύπoλη. Διαθέτει σύγχρονο αναλυτικό και εργαστηριακό εξοπλισμό που υποστηρίζει τις εκπαιδευτικές και εργαστηριακές ανάγκες του, καθώς και εκείνες άλλων Τμημάτων.

Oι ερευνητικές δραστηριότητες τoυ Τμήματoς τα τελευταία 10 χρόνια είναι υψηλoύ επιπέδoυ, με συμμετoχή σε πoλλά ερευνητικά πρoγράμματα. Με βάση τoυς πίνακες πoυ δημoσιεύoνται κάθε χρόνο από την Επιτρoπή Ερευνών τoυ Πανεπιστημίoυ Πατρών, τo Τμήμα Γεωλoγίας βρίσκεται ανάμεσα στα 5 πρώτα τμήματα του Πανεπιστημίου. Τον Ιούνιο του 2012 πραγματοποιήθηκε με επιτυχία η εξωτερική αξιολόγηση του από ομάδα ξένων εμπειρογνωμόνων υπό την αιγίδα της ΑΔΙΠ και τον Μάιο του 2019 απέκτησε την πιστοποίηση του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών του σύμφωνα με τις αρχές του Προτύπου Ποιότητας ΠΠΣ της ΑΔΙΠ και τις Αρχές Διασφάλισης Ποιότητας του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης (ESG 2015).

Ο τρόπος με τον οποίο είναι δομημένο το νέο ΠΠΣ οδηγεί τους φοιτητές που θα το παρακολουθήσουν στην ομαλή μετάβαση τους στα διάφορα στάδια σπουδών. Το ΠΠΣ αποτελείται από τρεις κύκλους μαθημάτων. Ο πρώτος κύκλος κατά το πρώτο έτος των σπουδών αποτελείται από μαθήματα υποβάθρου, ο δεύτερος κατά το δεύτερο και τρίτο έτος των σπουδών από μαθήματα εμβάθυνσης και ο τρίτος κατά το τέταρτο και τελευταίο έτος από μαθήματα ειδίκευσης.

Στον πρώτο κύκλο οι φοιτητές διδάσκονται καταρχήν υποχρεωτικά βασικά μαθήματα των Θετικών Επιστημών όπως Χημεία, Φυσική και Μαθηματικά-Στατιστική, εισαγωγικά μαθήματα Γεωλογίας (πχ. Πλανήτης Γη, Ορυκτολογία Ι, Χαρτογραφία και Εισαγωγή στα ΓΣΠ) αλλά και βασικά μαθήματα υποβάθρου (Μηχανική των Ωκεανών, Γεωμορφολογία, Ορυκτολογία ΙΙ και Εξέλιξη του Έμβιου Κόσμου – Παλαιοντολογία). Παράλληλα προσφέρονται και κάποια υποχρεωτικά επιλογής μαθήματα, όπως παιδαγωγικά μαθήματα, Ορολογία της Γεωλογίας στα Αγγλικά, και εισαγωγικά μαθήματα Βιολογίας και εφαρμογών Η/Υ στη Γεωλογία. Τέλος, είναι υποχρεωτική η παρακολούθηση του σεμιναριακού μαθήματος “Σπουδές στο Τμήμα Γεωλογίας” που παρέχει οδηγίες για το πρόγραμμα σπουδών και την εκπαιδευτική λειτουργία, για την παρουσία των φοιτητών στους εργαστηριακούς χώρους και στις ασκήσεις υπαίθρου, καθώς και για την ασφάλεια και την υγιεινή. Με τα μαθήματα αυτά οι φοιτητές εισάγονται στα αντικείμενα της Γεωλογίας και αποκτούν το απαραίτητο γνωστικό υπόβαθρο για να συνεχίσουν στον επόμενο κύκλο.

Στον δεύτερο κύκλο περιλαμβάνονται τόσο υποχρεωτικά μαθήματα όσο και υποχρεωτικά επιλογής με τα οποία οι φοιτητές εμβαθύνουν ουσιαστικά στην επιστήμη της Γεωλογίας, ενώ αποκτούν και επαφή με την ύπαιθρο μέσω των ασκήσεων υπαίθρου εφαρμόζοντας στην πράξη τη γνώση που αποκόμισαν από τη θεωρεία και τις εργαστηριακές ασκήσεις των μαθημάτων.

Ο τρίτος και τελευταίος κύκλος περιλαμβάνει τέσσερα υποχρεωτικά μαθήματα τα οποία απαιτούν για την κατανόηση τους τη γνώση πολλών αντικείμενων της Γεωλογίας και σύνθεση όπως η Γεωλογία Ελλάδας και με τα οποία ολοκληρώνεται η εμβάθυνση στην επιστήμη της Γεωλογίας και για το λόγο αυτό τοποθετούνται στον τελευταίο κύκλο, ενώ πραγματοποιούνται και δύο συνθετικές ασκήσεις υπαίθρου. Επίσης, στον κύκλο αυτό περιλαμβάνεται και ένας μεγάλος αριθμός από μαθήματα επιλογής, τα οποία βοηθούν τους φοιτητές να εξειδικευτούν περισσότερο στα διάφορα επιμέρους γνωστικά αντικείμενα της Γεωλογίας.

Κατά το τελευταίο έτος οι φοιτητές επιλέγουν υποχρεωτικά την Πτυχιακή Εργασία, η εκπόνηση της οποίας πρέπει να ολοκληρωθεί το πολύ έως και τον Σεπτέμβριο του 6ου έτους. Η δήλωση της Πτυχιακής Εργασίας είναι δυνατή μόνο εφόσον ο φοιτητής έχει συμπληρώσει 120 ECTS κατά τα τρία πρώτα έτη σπουδών. Η δήλωση της Πτυχιακής Εργασίας μπορεί να γίνει και μετά την ολοκλήρωση της τετραετούς φοίτησης του φοιτητή (δηλ. και κατά το 5ο έτος), θα πρέπει ωστόσο να έχει ολοκληρωθεί η εκπόνησή της κατά μέγιστο μέχρι τον Σεπτέμβριο του 6ου έτους. Στην περίπτωση που η εκπόνηση της Πτυχιακής Εργασίας δεν ολοκληρωθεί εντός του παραπάνω προβλεπόμενου χρονικού διαστήματος, το Ψηφιακό Άλμα την διαγράφει και ο φοιτητής θα πρέπει να την αντικαταστήσει με κατ’επιλογήν μαθήματα ισοδύναμου αριθμού ECTS, δηλαδή με επιπλέον έξι κατ’ επιλογήν μαθήματα (τρία ανά εξάμηνο) πέραν εκείνων που προβλέπονται από το πρόγραμμα. Επισημαίνεται ότι ο μέγιστος αριθμός πτυχιακών εργασιών που μπορεί να επιβλέπει ο κάθε διδάσκων (μέλος ΔΕΠ) είναι μέχρι έξι (6) ανά ακαδημαϊκό έτος.

Οι φοιτητές εκπαιδεύονται στην ερευνητική μεθοδολογία καθώς και στη δεοντολογία μέσα από την πραγματοποίηση ερευνητικών μελετών που τους ανατίθενται στη διάρκεια των σπουδών τους στο πλαίσιο διαφόρων μαθημάτων (υποχρεωτικών ή/και επιλογής υποχρεωτικών) καθώς και στο πλαίσιο των Ασκήσεων Υπαίθρου. Επιπλέον το αναμορφωμένο ΠΠΣ περιλαμβάνει στο Γ’ έτος προαιρετικό σεμιναριακό μάθημα με τίτλο «Σεμινάριο συγγραφής επιστημονικών εργασιών και σύνταξης βιογραφικού σημειώματος» που σκοπό έχει μεταξύ άλλων να παρέχει στους φοιτητές τα απαραίτητα εφόδια και εργαλεία που είναι απαραίτητα ώστε να μπορούν να διαχειρίζονται την επιστημονική πληροφορία και να παρουσιάζουν τα αναλυτικά δεδομένα με τρόπο έγκυρο και επιστημονικό. Επίσης μεγάλο μέρος των ανατιθέμενων πτυχιακών εργασιών συνδέεται με ερευνητικά έργα που διεξάγουν μέλη ΔΕΠ του Τμήματος, παρέχοντας έτσι στους προπτυχιακούς φοιτητές τη δυνατότητα να γνωρίσουν εκ του σύνεγγυς όλες τις παραμέτρους, τεχνικές και επιστημονικές που αφορούν ένα ερευνητικό πρόγραμμα, προετοιμάζοντάς τους για την μελλοντική έξοδό τους στην αγορά εργασίας και στη συμμετοχή τους ως ερευνητικό δυναμικό σε ανάλογα ερευνητικά προγράμματα.

Στα υποχρεωτικά μαθήματα του αναμορφωμένου ΠΠΣ περιλαμβάνονται οκτώ (8) εξαμηνιαίες ασκήσεις υπαίθρου συνολικής διάρκειας 41 ημερών, εκ των οποίων οι φοιτητές υποχρεούνται να παρακολουθήσουν με φυσική παρουσία κατ’ ελάχιστον το 27 ημέρες. Οι Ασκήσεις Υπαίθρου διεξάγονται σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 53 του Εσωτερικού Κανονισμού του Πανεπιστημίου Πατρών (ΦΕΚ 1062/14-7-2004). Για όσες ασκήσεις υπαίθρου δεν παρακολουθούν με φυσική παρουσία, οι φοιτητές οφείλουν την προετοιμασία και υποβολή σχετικής μελέτης εξαμήνου που τους ανατίθεται από τον εκάστοτε συντονιστή της Άσκησης Υπαίθρου και την παρουσίαση των αποτελεσμάτων τους ενώπιον εξεταστικής επιτροπής που αποτελείται από τον συντονιστή της Άσκησης Υπαίθρου και όσα μέλη ΔΕΠ συμμετέχουν σε αυτή. Οι φοιτητές δύναται επιπλέον να συμμετάσχουν σε Ασκήσεις Υπαίθρου που πραγματοποιούνται σε ορισμένα από τα κατ’ επιλογήν μαθήματα του ΠΠΣ. Το σύνολο των ημερών υπαίθρου που πιστώνονται οι φοιτητές ανάλογα με τη συμμετοχή τους σε αυτές, διατηρείται σε ειδικό ψηφιακό αρχείο που τηρείται στην Γραμματεία του Τμήματος και το οποίο στην αρχή κάθε εξαμήνου κοινοποιείται στους συντονιστές των Ασκήσεων Υπαίθρου ώστε να συνυπολογίζεται στην διαδικασία επιλογής φοιτητών που θα συμμετάσχουν στην κάθε άσκηση υπαίθρου. Η διαδικασία επιλογής είναι απαραίτητη καθόσον το Τμήμα υποδέχεται συνήθως τουλάχιστον το τριπλάσιο αριθμό φοιτητών από εκείνον που δύναται να φιλοξενήσει. Το Τμήμα μέσω του εσωτερικού του κανονισμού σπουδών διασφαλίζει όλες εκείνες τις προϋποθέσεις που απαιτούνται προκειμένου το σύνολο των φοιτητών να έχει τη δυνατότητα πραγματοποίησης του ελάχιστου απαιτούμενου αριθμού ημερών Άσκησης Υπαίθρου. Επισημαίνεται ότι οι Ασκήσεις Υπαίθρου είναι υποχρεωτικές για το σύνολο των φοιτητών και βαθμολογούνται ως υποχρεωτικά μαθήματα.

Κατά τη διάρκεια των σπουδών τους, η πρόοδος των φοιτητών ελέγχεται διαμέσου της επίδοσής τους στις εργαστηριακές ασκήσεις των μαθημάτων, του βαθμού ανταπόκρισής τους στην ανάθεση ερευνητικών εργασιών/projects, της βαθμολογίας που επιτυγχάνουν σε ενδιάμεσες τμηματικές εξετάσεις (προόδους) και τέλος μέσω της ψηφιακής τους καρτέλας που τηρείται από τη Γραμματεία του Τμήματος με την υποστήριξη του Ψηφιακού Άλματος.

Στο νέο αναμορφωμένο πρόγραμμα σπουδών ακαδ. έτους 2018-2019 πραγματοποιήθηκε:

1. η ενσωμάτωση των υποχρεωτικών μαθημάτων «Φυσική Ι» και «Φυσική ΙΙ» στο υποχρεωτικό μάθημα «Φυσική»,
2. η ενσωμάτωση των υποχρεωτικών μαθημάτων «Χημεία Ι» και «Χημεία ΙΙ» στο υποχρεωτικό μάθημα «Χημεία»,
3. η ενσωμάτωση των υποχρεωτικών μαθημάτων «Μαθηματικά Ι» και «Μαθηματικά ΙΙ» στο υποχρεωτικό μάθημα «Μαθηματικά-Στατιστική»,
4. η ενσωμάτωση των υποχρεωτικών μαθημάτων «Εισαγωγή στην Επιστήμη των Η/Υ Ι» και«Εισαγωγή στην Επιστήμη των Η/Υ ΙΙ» στο επιλογής μάθημα «Βασικές εφαρμογές των Η/Υ στη Γεωλογία»,
5. η μετατροπή του υποχρεωτικού μαθήματος «Εφαρμογές της Πληροφορικής στη Γεωλογία» σε επιλογής μάθημα με τίτλο «Ανάλυση Γεωλογικών δεδομένων με χρήση Η/Υ» και
6. η ενσωμάτωση των υποχρεωτικών μαθημάτων «Πλανήτης Γη: Εξωγενείς διεργασίες» και«Πλανήτης Γη: Ενδογενείς διεργασίες» στο υποχρεωτικό μάθημα «Πλανήτης Γη». Σημειώνεται ότι η συγκεκριμένη ενσωμάτωση αφορά στη θεωρεία το μαθήματος ενώ το εργαστηριακό μέρος ενσωματώνεται εμπλουτισμένο στο υποχρεωτικό μάθημα «Γεωλογική Χαρτογράφηση Ιζηματογενών Πετρωμάτων».

Με την οργάνωση του Π.Π.Σ. σε κύκλους δίνεται η δυνατότητα στους φοιτητές με την ολοκλήρωση των σπουδών τους να αποκτούν το Πτυχίο τους στις Γεωλογικές Επιστήμες. Επιπλέον, όσοι αποφοιτούν με έτος εισαγωγής από το ακαδ. έτος 2014-2015 λαμβάνουν και το Παράρτημα Διπλώματος στα ελληνικά και αγγλικά, το οποίο σχεδιάστηκε έτσι ώστε να δίνει περιγραφή της φύσης, του επιπέδου, του υποβάθρου, του περιεχομένου και του καθεστώτος των σπουδών, οι οποίες ολοκληρώθηκαν με επιτυχία από το άτομο που αναγράφεται ονομαστικά στο πρωτότυπο του τίτλου σπουδών και θα περιγράφει αναλυτικά τον τομέα εξειδίκευσης που παρακολούθησαν, τις ασκήσεις υπαίθρου, την πτυχιακή εργασία κ.λπ.

Έχοντας ολοκληρώσει επιτυχώς τους τρεις κύκλους του ΠΠΣ και έχοντας κάνει κτήμα τους τη γεωλογική γνώση, οι φοιτητές είναι έτοιμοι για να μεταβούν ομαλά στον επόμενο κύκλο σπουδών και να ακολουθήσουν ένα Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών, και στη συνέχεια εφόσον τον ολοκληρώσουν θα έχουν τα εφόδια να συνεχίσουν στον δεύτερο κύκλο μεταπτυχιακών σπουδών με την εκπόνηση Διδακτορικής Διατριβής.