Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος

Η Γεωλογία ως επιστήμη έχει τις ρίζες της στην παλαιολιθική εποχή. Ο άνθρωπος από τη στιγμή της εμφάνισής του αναζήτησε κατάλληλες πρώτες ύλες για την κατασκευή όπλων και εργαλείων, καθώς και για την οικοδόμηση πλίθινων ή πέτρινων κατοικιών, ναών, τοίχων αντιστήριξης, φρουρίων και μνημείων. Σημαντικά επίσης είναι τα εγγειοβελτιωτικά και άλλα τεχνικά έργα που κατασκευάστηκαν σε διάφορες χώρες, χιλιετίες πριν, και τα οποία διατηρούνται μέχρι σήμερα, πολλά από αυτά σε άριστη κατάσταση. Η αναζήτηση και κατεργασία πολύτιμων και βασικών μετάλλων όπως χρυσός, άργυρος, κασσίτερος, χαλκός, καθώς και ορυκτών κατάλληλων για ιατρικούς- φαρμακευτικούς σκοπούς στηρίχθηκε σε εξειδικευμένες ομάδες ανθρώπων που προφανώς είχαν γνώσεις σχετικές με τη γεωλογία και τη μεταλλουργία. Χαρακτηριστικές είναι οι περιγραφές συγγραφέων της αρχαιότητας και του Μεσαίωνα για τον τρόπο αναζήτησης, εύρεσης, δοκιμασίας και κατεργασίας πρώτων υλών, όπως του Θεόφραστου, του Διόδωρου του Σικελιώτη, του Βιτρούβιου, του Στράβωνα, του Αγκρίκολα και άλλων.

Σήμερα, σε όλο τον κόσμο, η Γεωλογία είναι βασικός παράγοντας ανάπτυξης της οικονομίας της κάθε χώρας. Πολλές από αυτές έχουν ειδικό Τμήμα Γεωλογικών Ερευνών, ενταγμένο σε αρμόδια Υπουργεία. Η Γεωλογική Υπηρεσία πολλών χωρών έχει επίσημη ηλικία που ξεπερνά τα 130 χρόνια, παράδειγμα η Βρετανία [1835], η Ισπανία [1849] και οι ΗΠΑ [1879], ενώ στη Ρωσία η αντίστοιχη υπηρεσία επίσημα ιδρύθηκε περίπου 300 χρόνια πριν, το 1719.

Στη χώρα μας, η γεωλογική έρευνα δια μέσου των αιώνων παρουσίασε έντονη δραστηριότητα αλλά και περιόδους κάμψης, ανάλογα με τις κρατούσες κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές συνθήκες. Οι πρώτες εκμεταλλεύσεις αργύρου-μολύβδου και χαλκού του Λαυρίου χάνονται στα βάθη της Ιστορίας. Ο επίσημος κρατικός φορέας της χώρας μας, το Ινστιτούτο Γεωλογικών & Μεταλλευτικών Ερευνών [ΙΓΜΕ, πρώην ΙΓΕΥ και ΕΘΙΓΜΕ] ιδρύθηκε μεταπολεμικά και συγκεκριμένα το 1952, ενώ το Γεωλογικό Τμήμα του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών [νυν τμήμα Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος] το 1970.Οι πρώτοι απόφοιτοι του Τμήματος εντάχθηκαν [εκτός της Μέσης Εκπαίδευσης] στο επιστημονικό δυναμικό του ΙΓΜΕ, του Αστεροσκοπείου, της ΔΕΗ, μεταλλευτικών, υδρογεωλογικών και τεχνικών εταιρειών και μελετητικών γραφείων, καθώς και φορέων έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων. Κύρια αρμοδιότητα των γεωλόγων ήταν η διενέργεια χαρτογραφήσεων στο ύπαιθρο, σε υπόγεια έργα και σε ορυχεία, η μελέτη σεισμών, οι υδρογεωλογικές έρευνες, η επίβλεψη γεωτρητικών εργασιών και τεχνικών έργων και η μελέτη των διατρηθέντων πετρωμάτων.

Μεγάλη ώθηση στην ανάπτυξη νέων θέσεων εργασίας για του απόφοιτους Γεωλόγους του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών στον Ελλαδικό χώρο προσέδωσαν πρόσφατα οι εξής παράμετροι:

1. η στελέχωση του Τμήματός μας με Διδακτικό & Ερευνητικό προσωπικό διεθνούς ακτινοβολίας, όπως αυτό προκύπτει από τις δημοσιεύσεις τους σε διεθνή περιοδικά, τη συμμετοχή τους σε διεθνή και ελληνικά προγράμματα βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας και την ανάπτυξη σταθερών δεσμών με σημαντικά Πανεπιστήμια και Ερευνητικά  Κέντρα της Ευρώπης, αλλά και πέραν του Ατλαντικού.
2. η συνεχής εξέλιξη των διδασκόμενων μαθημάτων και των ασκήσεων υπαίθρου.
3. η συμμετοχή φοιτητών σε Ευρωπαϊκά ή Ελληνικά προγράμματα βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας, μέσω των οποίων αποκτάται από τους συμμετέχοντες η επιδιωκόμενη εμπειρία σε συγκεκριμένους τομείς των Γεωεπιστημών,
4. η επιτυχής πρακτική άσκηση των φοιτητών σε φορείς και εταιρείες του κλάδου, όπως προκύπτει από τον συνεχώς αυξανόμενο αριθμό των ενδιαφερομένων/ασκουμένων φοιτητών του τμήματος, κυρίως μέσω του Προγράμματος Πρακτικής Άσκησης φοιτητών ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ και τώρα μέσω του προγράμματος ΕΣΠΑ
5. η χρήση σύγχρονων εκπαιδευτικών μεθόδων και την αξιοποίηση των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών, και δίδεται βάρος στην ενεργητική μάθηση με τη μελέτη αντιπροσωπευτικών περιπτώσεων και την εκπόνηση εργασιών.
6. η αξιοποίηση των τεχνολογιών της σύγχρονης και της ασύγχρονης τηλε-εκπαίδευσης συμπληρωματικά στις κλασικές δια ζώσης εκπαιδευτικές μεθόδους.
   η) τα δεκάδες συγγράμματα σε ηλεκτρονική μορφή που έχουν αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Τμήματος και στις σελίδες της Ηλεκτρονικής Τάξης του Πανεπιστημίου.

Το προσωπικό του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, διδακτικό και ερευνητικό, είναι κατανεμημένο σε 6 Τομείς, σύμφωνα με την επιστημονική ειδικότητα του καθενός.

Oι Τομείς έχουν, σύμφωνα με το νόμο 1268/82 ο οποίος διέπει τη λειτουργία των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, την κύρια ευθύνη για την εκπαίδευση των φοιτητών, τα μαθήματα του προγράμματος σπουδών (εκτός λίγων εξαιρέσεων) ανήκουν και αυτά σε Τομείς και διδάσκονται, κατά κανόνα, από διδάσκοντες του αντίστοιχου Τομέα. Οι αναθέσεις διδασκαλίας στα μαθήματα του προγράμματος σπουδών γίνονται κάθε χρόνο με αποφάσεις των Τομέων, που επικυρώνονται από το ανώτατο διοικητικό όργανο, τη Γενική Συνέλευση του Τμήματος.

• Τομέας Ορυκτολογίας και Πετρολογίας
• Τομέας Ιστορικής Γεωλογίας και Παλαιοντολογίας
• Τομέας Γεωγραφίας και Κλιματολογίας
• Τομέας Γεωφυσικής και Γεωθερμίας
• Τομέας Οικονομικής Γεωλογίας και Γεωχημείας
• Τομέας Δυναμικής, Τεκτονικής και Εφαρμοσμένης Γεωλογίας

Κάθε ακαδημαϊκό έτος χωρίζεται σε δύο (2) διδακτικές περιόδους που ονομάζονται εξάμηνα, το χειμερινό και το εαρινό εξάμηνο. Τα μαθήματα του προγράμματος σπουδών του Τμήματος διακρί­νονται σε υποχρεωτικά και επιλογής και κατανέμονται σε οκτώ (8) εξάμηνα. Κατά τη διάρκεια του χειμερινού εξαμήνου διδά­σκονται τα μαθήματα που υπάγονται στο Α, Γ, Ε και Ζ εξάμηνο του ενδεικτικού προγράμματος σπουδών. Κατά τη διάρκεια του εαρινού εξαμήνου διδάσκονται τα μαθήματα που υπάγονται στο Β, Δ, ΣΤ και Η εξάμηνο του ενδεικτικού προγράμματος σπουδών.

Η εκπαίδευση των φοιτητών του Τμήματος Γεωλογίας και Γεω­περιβάλλοντος γίνεται μέσω των παραδόσεων μαθημάτων, των εργαστηριακών ασκήσεων και των ασκήσεων υπαίθρου και ολοκληρώ­νεται με την εκπόνηση διπλωματικής εργασίας.