Τμήμα Ιστορίας – Αρχαιολογίας

Το Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας ιδρύθηκε το 2019 (ΦΕΚ 70/7.5.2019, τ. Α, σύμφωνα με το νόμο 4610/2019) και θα ξεκινήσει την εκπαιδευτική του λειτουργία κατά το ακαδημαϊκό έτος 2019-2020. Το Τμήμα έχει έδρα το Αγρίνιο. Προήλθε από το Τμήμα Διαχείρισης Πολιτισμικού Περιβάλλοντος και Νέων Τεχνολογιών (Τ.Δ.Π.Π.Ν.Τ.), στην ίδια πόλη όπου είχε ιδρυθεί το 2004.

Στο Τμήμα θεραπεύονται οι επιστήμες της ιστορίας και της αρχαιολογίας, οι οποίες αποτελούν θεμελιώδη πεδία των ανθρωπιστικών σπουδών και σταθερές της διεθνούς έρευνας. Ο πυρήνας του προγράμματος σπουδών απαρτίζεται από μαθήματα που έχουν κατά κύριο λόγο σχέση με την ιστορία και την αρχαιολογία της Μεσογείου, από τα προϊστορικά χρόνια ώς και τον 20ό αιώνα. Εξετάζονται σημαντικές πτυχές των πολιτισμών που αναπτύχθηκαν στον χώρο αυτό, με το βάρος να πέφτει στους πολιτισμούς των λαών που κατοίκησαν διαδοχικά τον σημερινό χώρο του ελληνικού κράτους: τους προϊστορικούς πολιτισμούς του Αιγαίου, τον Μυκηναϊκό πολιτισμό, τον αρχαίο ελληνικό, τον ρωμαϊκό, τον βυζαντινό, τον ενετικό, τον οθωμανικό, και τον νέο ελληνικό.

Δεδομένου ότι το Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας προέρχεται από ένα προγενέστερο Τμήμα, αυτό έχει ως αποτέλεσμα να εντάσσονται στο πρόγραμμα σπουδών του και μαθήματα τα οποία δεν είναι αυτονόητο ότι θα προσφέρονταν σε παλαιότερα αντίστοιχα Τμήματα στον ελληνικό πανεπιστημιακό χώρο. Συγκεκριμένα, στο Τμήμα προσφέρονται και μαθήματα μουσειολογίας, πολιτισμικής διαχείρισης, δημόσιας αρχαιολογίας, όπως και αρχαιολογίας του πρόσφατου παρελθόντος, δηλαδή μαθήματα τα οποία θεραπεύουν πιο σύγχρονες πτυχές της έρευνας και της επαγγελματικής απασχόλησης στα πεδία της αρχαιολογίας και της ιστορίας. Ακόμη μεγαλύτερη, όμως, καινοτομία και σημαντική προσθήκη στο πρόγραμμα είναι η προσφορά μαθημάτων που σχετίζονται με ψηφιακά μέσα, τα οποία συμβάλλουν στην καταγραφή, προστασία, και ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος το οποίο μελετούν οι δύο αυτές επιστήμες. Η χρήση ψηφιακών μέσων στις αρχαιογνωστικές επιστήμες (digital humanities) αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία και διάδοση τα τελευταία χρόνια διεθνώς.

Το Τμήμα απονέμει τίτλους σπουδών μέχρι και διδακτορικού διπλώματος. Η ελάχιστη υποχρεωτική διάρκεια φοίτησης για τη λήψη πτυχίου ορίζεται σε οκτώ (8) εξάμηνα σπουδών. Κεντρικός πυρήνας του Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών είναι ένας αριθμός υποχρεωτικών μαθημάτων τα οποία πρέπει να παρακολουθήσουν οι φοιτητές στα δύο πρώτα έτη των σπουδών τους και τα οποία καλύπτουν όλο το φάσμα των προσφερομένων γνωστικών πεδίων του Τμήματος. Στα δύο επόμενα έτη οι φοιτητές επιλέγουν κατεύθυνση σπουδών συνδυάζοντας υποχρεωτικά μαθήματα κατεύθυνσης με μαθήματα ελεύθερης επιλογής. Επιπλέον υποχρεούνται να παρακολουθήσουν και μαθήματα που προσφέρονται από άλλα Τμήματα του Πανεπιστημίου Πατρών, τα οποία είναι υποχρεωτικά, τόσο για την ολοκλήρωση των εγκύκλιων σπουδών, όσο και για τη δυνατότητα απόκτησης του ΠΕ02 φιλολόγων για διδασκαλία στη Μέση εκπαίδευση.

Το ετήσιο εκπαιδευτικό έργο διαρθρώνεται σε δύο εξάμηνα, χειμερινό και εαρινό και στο κάθε εξάμηνο αντιστοιχούν δεκατρείς (13) πλήρεις διδακτικές εβδομάδες. Τα μαθήματα κάθε εξαμήνου είναι έξι, με φόρτο εργασίας ίσο με 30 διδακτικές μονάδες (ΕCTS). Οι ακριβείς ημερομηνίες έναρξης και λήξης του χειμερινού και εαρινού εξαμήνου, καθώς και οι ημερομηνίες των εξετάσεων, καθορίζονται από την Πρυτανεία του Πανεπιστημίου Πατρών. Ο αριθμός των κατά έτος εισακτέων στο Τμήμα και ο τρόπος εισαγωγής ορίζονται στις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις περί εισαγωγής σπουδαστών στα Πανεπιστήμια.

Η ακαδημαϊκή λειτουργία του Τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας της Σχολής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πατρών αρχίζει από την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους 2019-20 σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 36 του Ν. 4610/2019, (ΦΕΚ 70/7.5.2019 τ.Α’).

Αποστολή του Τμήματος είναι η παροχή άρτιας επιστημονικής γνώσης στους φοιτητές για τις επιστήμες της ιστορίας και της αρχαιολογίας και των συναφών επιστημών.

Οι στρατηγικοί στόχοι του Τμήματος συνδέονται άμεσα με τους αντίστοιχους στόχους του Πανεπιστημίου Πατρών και περιλαμβάνουν:

• παροχή εκπαίδευσης υψηλού ακαδημαϊκού επιπέδου, με έμφαση στη φοιτητοκεντρική μάθηση,
• παραγωγή βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας υψηλού επιπέδου με βάση τις διεθνείς προδιαγραφές,
• ισχυροποίηση της εξωστρέφειας και της διεθνούς παρουσίας του Τμήματος Ιστορίας – Αρχαιολογίας.

Στόχος του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών του είναι η παροχή ολοκληρωμένης και καινοτόμου επιστημονικής γνώσης στους φοιτητές του, την αξιοποίηση της συσσωρευμένης γνώσης στο ερευνητικό πεδίο της επιλογής τους. Οι φοιτητές του Τμήματος έχουν την δυνατότητα ανάπτυξης ερευνητικών δεξιοτήτων μέσω της προαιρετικής Πτυχιακής Εργασίας τους, ενώ προετοιμάζονται κατάλληλα για συμμετοχή σε μεταπτυχιακούς κύκλους σπουδών. Τέλος το Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος διασφαλίζει την ικανότητα των φοιτητών να αλληλοεπιδρούν με άλλα συναφή γνωστικά αντικείμενα των ανθρωπιστικών κυρίως σπουδών.

Στο Τμήμα θεραπεύονται οι επιστήμες της ιστορίας και της αρχαιολογίας, οι οποίες αποτελούν θεμελιώδη πεδία των ανθρωπιστικών σπουδών και σταθερές της διεθνούς έρευνας. Ο πυρήνας του προγράμματος σπουδών απαρτίζεται από μαθήματα που έχουν κατά κύριο λόγο σχέση με την ιστορία και την αρχαιολογία της Μεσογείου, από τα προϊστορικά χρόνια ως και τον 20ό αιώνα. Εξετάζονται σημαντικές πτυχές των πολιτισμών που αναπτύχθηκαν στον χώρο αυτό, με το βάρος να πέφτει στους πολιτισμούς των λαών που κατοίκησαν διαδοχικά τον σημερινό χώρο του ελληνικού κράτους: τους προϊστορικούς πολιτισμούς του Αιγαίου, τον Μυκηναϊκό πολιτισμό, τον αρχαίο ελληνικό, τον ρωμαϊκό, τον βυζαντινό, τον ενετικό, τον οθωμανικό, και τον νέο ελληνικό.

Δεδομένου ότι το Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας προέρχεται από το προγενέστερο Τμήμα Διαχείρισης Πολιτισμικού Περιβάλλοντος και Νέων Τεχνολογιών, αυτό έχει ως αποτέλεσμα να εντάσσονται στο πρόγραμμα σπουδών του και μαθήματα τα οποία δεν είναι αυτονόητο ότι θα προσφέρονταν σε παλαιότερα αντίστοιχα Τμήματα στον ελληνικό πανεπιστημιακό χώρο. Συγκεκριμένα, στο Τμήμα προσφέρονται και μαθήματα μουσειολογίας, πολιτισμικής διαχείρισης, δημόσιας αρχαιολογίας, όπως και αρχαιολογίας του πρόσφατου παρελθόντος, δηλαδή μαθήματα τα οποία θεραπεύουν πιο σύγχρονες πτυχές της έρευνας και της επαγγελματικής απασχόλησης στα πεδία της αρχαιολογίας και της ιστορίας. Ακόμη μεγαλύτερη, όμως, καινοτομία και σημαντική προσθήκη στο πρόγραμμα είναι η προσφορά μαθημάτων που σχετίζονται με ψηφιακά μέσα, τα οποία συμβάλλουν στην καταγραφή, προστασία, και ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος το οποίο μελετούν οι δύο αυτές επιστήμες. Η χρήση ψηφιακών μέσων στις ανθρωπιστικές επιστήμες (digital humanities) αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία και διάδοση τα τελευταία χρόνια διεθνώς.

Το Πρόγραμμα Σπουδών του Τμήματος παρέχει την απαραίτητη και αναγκαία εκπαίδευση με μαθησιακά αποτελέσματα και απόκτηση δεξιοτήτων που καθιστούν ικανούς τους αποφοίτους του Τμήματος ώστε να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας. Επίσης, παρέχει ευρύτερες επιστημονικές γνώσεις στους πτυχιούχους ώστε να είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν τις γνώσεις τους σε ένα ευρύ φάσμα επαγγελματικών δυνατοτήτων.

Οι απόφοιτοι του Τμήματος, με βάση τις γνώσεις που αποκτούν κατά τη διάρκεια των σπουδών τους αποκτούν δεξιότητες (ικανότητες εφαρμογής γνώσεων και αξιοποίησης τεχνογνωσίας) για:

• την αναγνώριση της ιστορικής εξέλιξης της ανθρώπινης κοινωνίας διαχρονικά με τα βασικά χαρακτηριστικά της ανά εποχή και πολιτισμό,
• τη γνώση σχετικά με την αρχαιολογία του μεσογειακού χώρου ανά εποχή, όπως αυτή αποκτάται σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο στο αρχαιολογικό πεδίο,
• την προστασία, διατήρηση και προώθηση του πολιτιστικού αποθέματος που εξετάζουν οι επιστήμες της ιστορίας και της αρχαιολογίας με την επιπλέον απόκτηση ψηφιακών δεξιοτήτων.

Το Τμήμα απονέμει τίτλους σπουδών μέχρι και διδακτορικού διπλώματος. Η ελάχιστη υποχρεωτική διάρκεια φοίτησης για τη λήψη πτυχίου ορίζεται σε οκτώ (8) εξάμηνα σπουδών. Κεντρικός πυρήνας του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών είναι ένας αριθμός υποχρεωτικών μαθημάτων τα οποία πρέπει να παρακολουθήσουν οι φοιτητές στα δύο πρώτα έτη των σπουδών τους και τα οποία καλύπτουν όλο το φάσμα των προσφερομένων γνωστικών πεδίων του Τμήματος. Στα δύο επόμενα έτη οι φοιτητές επιλέγουν κατεύθυνση σπουδών συνδυάζοντας υποχρεωτικά μαθήματα κατεύθυνσης με μαθήματα ελεύθερης επιλογής. Επιπλέον υποχρεούνται να παρακολουθήσουν και μαθήματα που προσφέρονται από άλλα Τμήματα του Πανεπιστημίου Πατρών, τα οποία είναι υποχρεωτικά για την ολοκλήρωση των εγκύκλιων σπουδών.

Το ετήσιο εκπαιδευτικό έργο διαρθρώνεται σε δύο εξάμηνα, χειμερινό και εαρινό και στο κάθε εξάμηνο αντιστοιχούν δεκατρείς (13) πλήρεις διδακτικές εβδομάδες. Τα μαθήματα κάθε εξαμήνου είναι έξι, με φόρτο εργασίας ίσο με 30 διδακτικές μονάδες (ΕCTS). Οι ακριβείς ημερομηνίες έναρξης και λήξης του χειμερινού και εαρινού εξαμήνου, καθώς και οι ημερομηνίες των εξετάσεων, καθορίζονται από την Πρυτανεία του Πανεπιστημίου Πατρών. Ο αριθμός των κατά έτος εισακτέων στο Τμήμα και ο τρόπος εισαγωγής ορίζονται στις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις περί εισαγωγής σπουδαστών στα Πανεπιστήμια.

Η επανεγγραφή σε εξάμηνο και η δήλωση μαθημάτων αποτελούν διαφορετικές διαδικασίες.

Επανεγγραφή σε εξάμηνο πραγματοποιείται στην αρχή κάθε εξαμήνου μέχρι τη λήψη πτυχίου ώστε να διατηρείται η φοιτητική ιδιότητα.

Δήλωση μαθημάτων επαναλαμβάνεται στην αρχή κάθε εξαμήνου μέχρι τη λήψη πτυχίου ώστε να διατηρείται το δικαίωμα συμμετοχής στις εξετάσεις του Τμήματος.

Πραγματοποιούνται σύμφωνα με διαδικασίες που ορίζονται από το Τμήμα σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα.

Άτομα που δεν υποβάλλουν εμπρόθεσμα ηλεκτρονική δήλωση μαθημάτων δεν έχουν δικαίωμα συμμετοχής στις εξετάσεις.

(Σχ.: Απόφαση Συγκλήτου Πανεπιστημίου Πατρών, 530/25648-26/10/2015)

Επανεγγραφή σε εξάμηνο και δήλωση μαθημάτων

Η επανεγγραφή σε εξάμηνο υποβάλλεται με την έναρξη του χειμερινού και εαρινού εξαμήνου σε προθεσμίες που ορίζονται από τη Γραμματεία του Τμήματος και αναρτώνται στις Ανακοινώσεις στο δικτυακό τόπο του Τμήματος.

Κατά την έναρξη κάθε εξαμήνου ανακοινώνεται από τη Γραμματεία η προθεσμία εντός της οποίας όλοι οι φοιτητές – ανεξαρτήτως έτους σπουδών – θα πρέπει απαραιτήτως να ανανεώσουν την εγγραφή τους και συγχρόνως να δηλώσουν τον ελάχιστο αριθμό των απαιτούμενων μαθημάτων.

Η ανανέωση εγγραφής και οι δηλώσεις μαθημάτων πραγμαυοποιούνται μέσω της Ηλεκτρονικής Γραμματείας (σύστημα progress).

Κατηγορίες μαθημάτων

Κεντρικός πυρήνας του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών είναι ένας αριθμός υποχρεωτικών μαθημάτων τα οποία πρέπει να παρακολουθήσουν οι φοιτητές στα δύο πρώτα έτη των σπουδών τους και τα οποία καλύπτουν όλο το φάσμα των προσφερομένων γνωστικών πεδίων του Τμήματος. Στα δύο επόμενα έτη οι φοιτητές επιλέγουν κατεύθυνση σπουδών συνδυάζοντας υποχρεωτικά μαθήματα κατεύθυνσης με μαθήματα ελεύθερης επιλογής. Επιπλέον καλούνται να παρακολουθήσουν και μαθήματα που προσφέρονται από άλλα Τμήματα του Πανεπιστημίου Πατρών, τα οποία είναι υποχρεωτικά για την ολοκλήρωση των εγκύκλιων σπουδών.

Κανόνες Δήλωσης Μαθημάτων

Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Σπουδών του Τμήματος, τα μαθήματα των τεσσάρων (4) πρώτων εξαμήνων είναι υποχρεωτικά (Υ) και κατανέμονται έξι (6) μαθήματα / εξάμηνο.

Σε κάθε μάθημα αντιστοιχεί ένας κωδικός που αποτελείται από τρία γράμματα και αριθμούς.

Τα μαθήματα διδάσκονται μόνο στα εξάμηνα, όπως αναφέρονται στο πρόγραμμα σπουδών. Η Πρακτική Άσκηση δύναται να επιλεγεί στο 6ο ή στο 8ο εξάμηνο.

Οι φοιτητές οφείλουν στην αρχή του κάθε εξαμήνου να δηλώσουν μαθήματα συνολικού αριθμού Πιστωτικών Μονάδων 30. Επίσης, μπορούν να δηλώσουν μαθήματα που έχουν παρακολουθήσει και δεν είχαν επιτυχή εξέταση συνολικού αριθμού Πιστωτικών Μονάδων μέχρι 30.

Από το 5ο Εξάμηνο και εξής ο φοιτητής επιλέγει εμβάθυνση στην Ιστορία ή την Αρχαιολογία και δηλώνει τρία (3) υποχρεωτικά μαθήματα εμβάθυνσης από μια λίστα μαθημάτων, και επιλέγει επίσης ένα (1) από την άλλη εμβάθυνση. Τα υπόλοιπα δύο (2) μαθήματα που υπολείπονται για τη συμπλήρωση των έξι (6) μαθημάτων ανά εξάμηνο επιλέγονται από μια λίστα μαθημάτων που σχετίζονται με την θεματική περιοχή του Ψηφιακού Πολιτισμού.

Στο 7ο Εξάμηνο ο φοιτητής δηλώνει την Πτυχιακή Εργασία, η οποία είναι προαιρετική. Οι φοιτητές μπορούν να δηλώσουν την Πτυχιακή Εργασία, εφόσον έχουν ολοκληρώσει με επιτυχία την εξέταση μαθημάτων με συνολικό αριθμό τουλάχιστον 120 Πιστωτικών Μονάδων. Η Εργασία αντιστοιχεί σε δύο μαθήματα του 7ου και 8ου Εξαμήνου, στα οποία ο φοιτητής δεν εξετάζεται και αντικαθιστά τουλάχιστον ένα μάθημα της αντίστοιχης εμβάθυνσης και ένα μάθημα της άλλη εμβάθυνσης ή Ψηφιακού Πολιτισμού που προσφέρονται στο 7ο και 8ο εξάμηνο.

Στο 7ο και 8ο εξάμηνο οι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα, εάν το επιθυμούν, να επιλέξουν από ένα μάθημα Παιδαγωγικών. Τα δύο αυτά μαθήματα αφαιρούνται από τα μαθήματα του Εξαμήνου τους, και μάλιστα από αυτά που δεν είναι της εμβάθυνσής τους.

Aπόκτηση πτυχίου

Για την απόκτηση του πτυχίου ο φοιτητής υποχρεούται να εξεταστεί επιτυχώς (βαθμός ≥5) σε όλα τα μαθήματα, κορμού και επιλογής που προβλέπονται στο πρόγραμμα σπουδών με συνολικό αριθμό 240 Πιστωτικών Μονάδων. Στην περίπτωση αυτή, ο βαθμός του πτυχίου εξάγεται σύμφωνα με τις υπ’ αριθμ. Β3/2166/87 (ΦΕΚ 308/87 τ.Β.), Β3/2457/88 (ΦΕΚ 802/16.6.1989 τ.Β) και Β3/2882/16.6.1989 (ΦΕΚ 507/27.6.1989 τ.Β) με τους κάτωθι υπολογισμούς:

Με βάση τις διδακτικές μονάδες που έχει κάθε μάθημα υπολογίζεται ο αντίστοιχος συντελεστής βαρύτητας του μαθήματος ο οποίος πολλαπλασιάζεται με τον επιτυχόντα βαθμό εξέτασης του παραπάνω μαθήματος και στη συνέχεια διαιρείται το άθροισμα των παραπάνω γινομένων δια του αθροίσματος του συνόλου των συντελεστών βαρύτητας.

Σημείωση 1: O συντελεστής βαρύτητας (ΣΒ) για τα μαθήματα με Διδακτικές Μονάδες = 1-2 είναι 1, με Διδακτικές Μονάδες = 3-4 είναι 1,5 και Διδακτικές Μονάδες > 4 είναι 2.
Σημείωση 2: Η Πτυχιακή Εργασία (ΠΕ), η οποία αντιστοιχεί σε παρακολούθηση μαθημάτων με συνολικό αριθμό 10 Πιστωτικών Μονάδων.