Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας

Το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας έχει στόχο να διδάξει στους φοιτητές και τις φοιτήτριές το παρελθόν των ανθρώπινων κοινωνιών με τις μεθόδους της ιστορίας και της αρχαιολογίας και να τους μυήσουμε στη σχετική έρευνα. Δίνει έμφαση στις κοινωνίες που έδρασαν στον ελλαδικό χώρο, όμως η διδασκαλία και η έρευνά  αφορούν επίσης την ιστορία άλλων ευρωπαϊκών κοινωνιών, καθώς και των λαών της Ανατολικής Μεσογείου. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνει στην εξοικείωση των φοιτητών και των φοιτητριών με τις σύγχρονες θεωρητικές και μεθοδολογικές προσεγγίσεις στις επιστήμες που θεραπεύουμε στο τμήμα (ιστορία, αρχαιολογία και ιστορία τέχνης) και στην ανάπτυξη της κριτικής τους σκέψης.

Στόχος του Τμήματος είναι επίσης να αποφύγει μια αποκλειστικά ελληνοκεντρική θεώρηση της ιστορίας. Στα μαθήματα που προσφέρει στα περισσότερα γνωστικά αντικείμενα του Τμήματος δεν περιορίζεται σε θέματα ελληνικής ιστορίας και αρχαιολογίας ή ιστορίας και αρχαιολογίας του ελλαδικού χώρου, αλλά περιλαμβάνει και άλλες περιοχές και πολιτισμούς του κόσμου, για παράδειγμα την ευρωπαϊκή μεσαιωνική ιστορία, την οθωμανική ιστορία και την ιστορία της τέχνης της Δύσης.

Το Τμήμα έχει αξιολογηθεί από την Αρχή Διασφάλισης Ποιότητας (Α.ΔΙ.Π.) το 2010 και θεωρήθηκε ότι έχει όλες τις προϋποθέσεις για να αναγνωριστεί ως Κέντρο Αριστείας.

Στόχοι Τμήματος

Εκπαιδευτικοί και ερευνητικοί στόχοι

Το Τμήμα έχει στόχο να εξοικειώσει τους φοιτητές και τις φοιτήτριες με τις θεωρητικές και μεθοδολογικές προσεγγίσεις στους επιστημονικούς χώρους της ιστορίας και της αρχαιολογίας, με στόχο την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης. Η διδασκαλία και η έρευνα στο Τμήμα γίνεται μέσα από όλο το σύγχρονο φάσμα θεματικών, θεωρητικών και μεθοδολογικών προσεγγίσεων. Το Τμήμα πραγματοποιεί αρχαιολογικές έρευνες που καλύπτουν όλο το φάσμα της ελληνικής προϊστορίας και των ιστορικών χρόνων. Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες του Τμήματος που ειδικεύονται στην Αρχαιολογία εκπαιδεύονται στις μεθόδους πεδίου με τη συμμετοχή τους στις πανεπιστημιακές ανασκαφές στην Αρχαία Ελεύθερνα, στη νήσο Γαύδο, στα Ροδαφνίδια της Λέσβου, στο Εσωτερικό Αρχιπέλαγος του Ιονίου, στην Αρχαία Κραννώνα στη Θεσσαλία, καθώς και στην επιφανειακή έρευνα στη νήσο Ντία της Κρήτης. Στους φοιτητές και τις φοιτήτριες που ειδικεύονται στην Ιστορία δίνονται ευκαιρίες να ασκηθούν στον χώρο των ιστορικών αρχείων. Το Τμήμα διενεργεί επίσης σε ετήσια βάση επιτόπιες ασκήσεις των φοιτητών και των φοιτητριών σε μουσεία, μνημεία και πινακοθήκες της Ελλάδας και του εξωτερικού.

Επαγγελματικοί στόχοι

Το Τμήμα προετοιμάζει τους φοιτητές και τις φοιτήτριές του για την επαγγελματική τους ένταξη σε ένα ευρύ πεδίο εργασιακών επιλογών στην Ελλάδα και το εξωτερικό: διδασκαλία στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, σταδιοδρομία στους επαγγελματικούς χώρους ιστορικής και αρχαιολογικής έρευνας, τα ερευνητικά ιδρύματα, την Αρχαιολογική Υπηρεσία, τα μουσεία, τις πινακοθήκες και γενικότερα τις υπηρεσίες που έχουν σχέση με τον πολιτισμό και την τέχνη. Επιπλέον τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του προγράμματος σπουδών του Τμήματος επιτρέπουν στους απόφοιτους και τις απόφοιτες να διεκδικούν με επιτυχία εργασία και σε πολλούς άλλους τομείς, όπου είναι απαραίτητη η αναλυτική ικανότητα, η συνθετική κριτική σκέψη και ο σωστός χειρισμός της γλώσσας.

Το πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας καλύπτει εννιά γνωστικά αντικείμενα:

1. Προϊστορική Αρχαιολογία,
2. Κλασική Αρχαιολογία,
3. Βυζαντινή Αρχαιολογία,
4. Ιστορία Τέχνης της Δύσης,
5. Αρχαία Ιστορία,
6. Ιστορία Μέσων Χρόνων – Βυζάντιο,
7. Ιστορία Μέσων Χρόνων – Δυτική Ευρώπη,
8. Ιστορία Νεοτέρων Χρόνων,
9. Τουρκολογία. Συμπληρώνεται με μαθήματα που προσφέρουν το Τμήμα Φιλολογίας και το Τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής.

Το Πρόγραμμα Σπουδών δίνει μεγάλα περιθώρια στους φοιτητές και τις φοιτήτριες να διαμορφώσουν το πρόγραμμά τους σύμφωνα με τα ενδιαφέροντά τους. Πιο συγκεκριμένα, προβλέπει ότι είναι υποχρεωμένοι να συμπληρώσουν έναν ελάχιστο αριθμό μαθημάτων ανά γνωστικό αντικείμενο, αλλά είναι ελεύθεροι να επιλέξουν ποια συγκεκριμένα μαθήματα θα παρακολουθήσουν και σε ποιο εξάμηνο σπουδών. Επιπλέον, έχουν μεγάλο περιθώριο ελεύθερων επιλογών μεταξύ των μαθημάτων που προσφέρουν όλα τα Τμήματα της Φιλοσοφικής Σχολής. Οι διδάσκοντες και οι διδάσκουσες του Τμήματος αλλάζουν κάθε εξάμηνο σπουδών τα θέματα που διδάσκουν, έτσι ώστε οι φοιτητές και οι φοιτήτριες να έχουν μεγάλο εύρος επιλογών στα τέσσερα χρόνια των σπουδών τους.

Είναι πάντως καλό οι πρωτοετείς φοιτητές και φοιτήτριες να επιλέγουν κατά προτεραιότητα τα μαθήματα που από τον τίτλο τους προκύπτει ότι αποτελούν εισαγωγή στο διδασκόμενο αντικείμενο, καθώς και τα μαθήματα αρχαίας ελληνικής και λατινικής φιλολογίας.

Κατηγορίες και αριθμός απαιτούμενων μαθημάτων – Μονάδες ECTS

Τα προσφερόμενα μαθήματα διακρίνονται σε παραδόσεις και σεμινάρια. Οι παραδόσεις αφορούν επισκοπήσεις γενικότερων ή ειδικότερων θεματικών, ενώ στα σεμινάρια οι φοιτητές και οι φοιτήτριες εμβαθύνουν περαιτέρω σε συγκεκριμένα θέματα. Τα σεμινάρια έχουν ανώτατο όριο συμμετεχόντων τους 25 φοιτητές και φοιτήτριες, που πρέπει να έχουν ολοκληρώσει το πρώτο έτος σπουδών και να έχουν περάσει τουλάχιστον δύο παραδόσεις του αντίστοιχου γνωστικού αντικειμένου. Η παρουσία τους στα σεμινάρια είναι υποχρεωτική.

Στις παραδόσεις η επίδοση των φοιτητών και των φοιτητριών κρίνεται με γραπτή ή προφορική εξέταση στο τέλος του εξαμήνου ή με όποιον άλλο τρόπο ανακοινώσει ο διδάσκων ή η διδάσκουσα στην αρχή του εξαμήνου. Στα σεμινάρια οι φοιτητές και οι φοιτήτριες καλούνται να συντάξουν μία ή περισσότερες γραπτές εργασίες και αξιολογούνται με βάση αυτές τις εργασίες καθώς επίσης και με βάση τις προφορικές παρουσιάσεις τους και την ενεργή συμμετοχή τους στο μάθημα.

Το πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος περιλαμβάνει δύο κατευθύνσεις σπουδών: Α. Ιστορία και Β. Αρχαιολογία και Ιστορία της Τέχνης. Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες οφείλουν να ενταχθούν σε μία από αυτές κατά το δεύτερο έτος σπουδών τους και στη συνέχεια να διαμορφώσουν αναλόγως το ατομικό πρόγραμμα σπουδών τους. Όλα τα μαθήματα που οι φοιτητές και οι φοιτήτριες έχουν ολοκληρώσει με επιτυχία κατά το πρώτο έτος σπουδών τους εντάσσονται στη συνέχεια στο πρόγραμμα της κατεύθυνσης σπουδών την οποία επιλέγουν.
Για να πάρουν πτυχίο, οι φοιτητές και οι φοιτήτριες της κατεύθυνσης σπουδών Α χρειάζονται να περάσουν 36 παραδόσεις και 6 σεμινάρια ή 38 παραδόσεις και 5 σεμινάρια ή 40 παραδόσεις και 4 σεμινάρια. Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες της κατεύθυνσης σπουδών Β χρειάζονται 36 παραδόσεις και 6 σεμινάρια.

Σε κάθε παράδοση που προσφέρει το Τμήμα αναλογούν 5 μονάδες ECTS και σε κάθε σεμινάριο αναλογούν 10 μονάδες ECTS. Για να πάρουν πτυχίο, οι φοιτητές και οι φοιτήτριες χρειάζεται να περάσουν παραδόσεις και σεμινάρια 240 μονάδων ECTS (δηλ. 36 παραδόσεις και 6 σεμινάρια ή 38 παραδόσεις και 5 σεμινάρια ή 40 παραδόσεις και 4 σεμινάρια, κατά τα παραπάνω). Οι μονάδες ECTS αναφέρονται σε ένα πανευρωπαϊκό σύστημα υπολογισμού του φόρτου εργασίας των φοιτητών και φοιτητριών ανά μάθημα. Ο φόρτος εργασίας αφορά τις ώρες που οι φοιτητές και οι φοιτήτριες δαπανούν προκειμένου να παρακολουθήσουν, να μελετήσουν και να εξεταστούν σε ένα μάθημα στο οποίο έχουν εγγραφεί.