Το Τμήμα: Το Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών αποτελεί σήμερα το μοναδικό Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στη χώρα που προσφέρει αμιγώς ανθρωπολογικές σπουδές. Προήλθε από την κατάτμηση (Π.Δ. 106/2004) του Τμήματος Κοινωνικής Πολιτικής και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας.
Αποστολή του Τμήματος είναι η ανάπτυξη των σπουδών Κοινωνικής και Πολιτισμικής Ανθρωπολογίας, με ιδιαίτερη έμφαση σε ζητήματα θεωρίας, μεθοδολογίας, εθνογραφίας και διαπολιτισμικής σύγκρισης με δυτικές και άλλες κοινωνίες.
Στόχος του Τμήματος: Στόχος του Τμήματος Κοινωνικής Ανθρωπολογίας είναι να εφοδιάσει τους φοιτητές με τις εξειδικευμένες γνώσεις και την επιστημονική μεθοδολογία που απαιτούνται για την έρευνα και τη μελέτη της κοινωνίας και του πολιτισμού. Πιο συγκεκριμένα, ιδιαίτερη έμφαση αποδίδεται στην ανάλυση των κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών θεσμών, στη διερεύνηση των συμβολικών και γλωσσικών αναπαραστάσεων, στην ανάλυση της κοινωνικής κατασκευής του φύλου, στην εξέταση της δομής των συγγενικών συστημάτων, στην ερμηνεία των διαδικασιών κατασκευής πολιτισμικών ταυτοτήτων και συγκρότησης εθνοτικών και θρησκευτικών ομάδων, στην ανάλυση των εκπαιδευτικών μηχανισμών, των μεταναστευτικών κινήσεων και των δομών υγείας. Στους στόχους του Τμήματος, περιλαμβάνεται επίσης η ανάπτυξη κοινών ερευνητικών προγραμμάτων και η ενίσχυση επιστημονικών ανταλλαγών με δυτικές και άλλες κοινωνίες, και ειδικότερα στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, των Βαλκανίων, της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και των όμορων ισλαμικών κοινωνιών.
Για την εκπλήρωση των στόχων αυτών το Τμήμα προσανατολίζεται στην οργάνωση των παρακάτω κύκλων:
- Ανθρωπολογία της Ελλάδας και των Όμορων Κοινωνιών (Ευρώπη, Μεσόγειος, Βαλκάνια, Μέση Ανατολή),
- Ανθρωπολογία της Υγείας και Βιοπολιτική (φύλο, συγγένεια, υγεία, νέες τεχνολογίες, σώμα, ηλικίες, παρέκκλιση, διατροφή),
- Διαπολιτισμικότητα και Πολιτικές του Πολιτισμού (εκπαίδευση, μετανάστευση, τουρισμός, χώρος και περιβάλλον, υλικός πολιτισμός, μουσεία, οπτική ανθρωπολογία, εθνομουσικολογία, ανθρωπολογία και αρχαιολογία),
- Μεθοδολογία της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας,
- Παγκοσμιοποίηση: Κοινωνικές και Οικονομικές Όψεις.
Επαγγελματικές προοπτικές: Ο Κοινωνικός Ανθρωπολόγος μπορεί να αναπτύξει την επαγγελματική του δραστηριότητα σε ένα ευρύ φάσμα του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, παρεμβαίνοντας είτε άμεσα ως ειδικοί (εκπαίδευση, ερευνητικά κέντρα, εθνογραφικά μουσεία), είτε έμμεσα ως σύμβουλος (Υπουργεία, Τοπική Αυτοδιοίκηση, Σύστημα Υγείας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων). Αναλυτικά, παρουσιάζονται οι εξής δυνατότητες:
- Σε ερευνητικά κέντρα που μελετούν τα κοινωνικά, πολιτισμικά και ιστορικά φαινόμενα, καθώς και τα προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας (Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, Ερευνητικά Κέντρα της Ακαδημίας Αθηνών, Μορφωτικά Κέντρα Τραπεζών κ.ά.).
- Σε εθνολογικά/πολιτισμικά μουσεία όπου μπορεί να καταρτίσει τις συλλογές των μουσειακών αντικειμένων και των αντικειμένων τέχνης δίνοντας έμφαση όχι μόνο στα μορφολογικά τους χαρακτηριστικά, όπως συνήθως συμβαίνει, αλλά προσεγγίζοντάς τα ως φορείς πληροφοριών για την κοινωνία από την οποία προέρχεται και εντάσσοντάς τα στο κοινωνικό και πολιτισμικό περιβάλλον.
- Σε ποικίλους εργασιακούς χώρους παροχής υπηρεσιών του δημόσιου, του ιδιωτικού και του τομέα της κοινωνικής οικονομίας, ως παράγοντας παρέμβασης για την ανάλυση και την πρόληψη συγκρούσεων ή ενδογενών αντιθέσεων (όπως, για παράδειγμα, για την κατανόηση των πολιτισμικών και άλλων διαφορών των επιμέρους ομάδων, όπως οι πρόσφυγες και οι οικονομικοί μετανάστες).
- Στον χώρο της υγείας (Κέντρα Υγείας, κέντρα πρόληψης και απεξάρτησης, ιδρύματα, ασφαλιστικούς οργανισμούς).
- Στον χώρο της εκπαίδευσης σε ποικίλα μαθησιακά αντικείμενα, όπως για παράδειγμα την ιστορία και τη συγκριτική μελέτη του πολιτισμού, των γλωσσών και των θρησκειών, στο ήδη διδασκόμενο στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση μάθημα «Ιστορία των Κοινωνικών Επιστημών», καθώς και σε μαθήματα που εντάσσονται στον ευρύτερο χώρο των κοινωνικών επιστημών.
- Στην κρατική διοίκηση και τον κοινωνικό σχεδιασμό, όπως αυτά ασκούνται στον χώρο των διαφόρων Υπουργείων (Υπουργείο Εξωτερικών, Πολιτισμού, Υγείας, Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων,
- Στον χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όπου μπορεί να φέρει εις πέρας έρευνες που αποτυπώνουν την ιδιαίτερη φυσιογνωμία συγκεκριμένων ομάδων πληθυσμού, πράγμα το οποίο επιτρέπει τον καλύτερο σχεδιασμό της διοίκησης και μιας πιο αποτελεσματικής αναπτυξιακής πολιτικής του Δήμου ή της Κοινότητας.
- Στον αγροτικό χώρο, εντασσόμενος/η σε διάφορους τοπικούς φορείς, όπως, για παράδειγμα, στους γεωργικούς και κτηνοτροφικούς συνεταιρισμούς, σε μικρές μονάδες πρότυπων καλλιεργειών ή μονάδες παραγωγής διαφόρων αγροτικών προϊόντων που τείνουν να εξαφανιστούν.
- Στις υπηρεσίες που αφορούν τη Δημόσια Τάξη.
- Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των Διεθνών Oργανισμών και μη-Κυβερνητικών Οργανώσεων (όπως ο ΟΗΕ, η UNICEF, η UNESCO, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας [WHO], η Greenpeace, η Διεθνής Aμνηστεία, το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών και άλλες διεθνείς οργανώσεις).