Το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΑΠΘ, στα 33 έτη από την ίδρυσή του, έχει εξελιχθεί, παρά τις αντιξοότητες της πρόσφατης κρίσης, σε επίκεντρο πολλαπλών εκπαιδευτικών, ερευνητικών και δημιουργικών μουσικών δράσεων, εισάγοντας καινοτόμες μεθοδολογίες στην εκπαιδευτική εμπειρία και προετοιμάζοντας νέες και νέους παιδαγωγούς, ερευνητές, συνθέτες, και επαγγελματίες της μουσικής με υψηλή θεωρητική κατάρτιση, σφαιρικές μουσικές γνώσεις, κοινωνική συνείδηση, ελεύθερη δημιουργική σκέψη, και προοπτικές για διεθνή σταδιοδρομία.
Κεντρικό στόχο του προγράμματος σπουδών αποτελεί η ανάπτυξη πολύπλευρης γνώσης για τη μουσική σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο, η ανάπτυξη δεξιοτήτων εφαρμογής της γνώσης αυτής σε πρακτικά πλαίσια (εκπαιδευτικά, δημιουργικά, ερμηνευτικά), και η προαγωγή δημιουργικού, κριτικού, ερευνητικού και συνεργατικού πνεύματος με στόχο την προώθηση πρωτοποριακών θεωρητικών και εφαρμοσμένων προσεγγίσεων στον τρόπο που η μουσική παράγεται και βιώνεται, σε προσωπικό και συλλογικό επίπεδο.
Το ακαδημαϊκό έτος 2017-2018 εγκαινιάστηκε το νέο Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών του ΤΜΣ. Οι αναμορφώσεις, που έγιναν λαμβάνοντας υπόψη σημαντικά αιτήματα και επισημάνσεις των διδασκόντων, φοιτητών και αποφοίτων του τμήματος, διατηρούν τις βασικές αρχές και τον σχεδιασμό του παλαιότερου προγράμματος. Δίνουν, ωστόσο, ιδιαίτερη έμφαση, αφενός, στην δυνατότητα των φοιτητών και φοιτητριών να διαμορφώνουν το πρόγραμμά τους επιλέγοντας με την μέγιστη δυνατή ελευθερία εξειδικευμένα μαθήματα που ταιριάζουν στα καλλιτεχνικά / επιστημονικά / επαγγελματικά τους ενδιαφέροντα, και, αφετέρου, στη σύνδεση της θεωρίας με την μουσική δημιουργικότητα και πράξη, μέσα από την δημιουργία μουσικών συνόλων και την ένταξη αμιγώς μουσικών δράσεων και πρακτικών μαθημάτων στο πρόγραμμα. Το πενταετές αυτό πρόγραμμα ολοκληρώνεται με την εκπόνηση διπλωματικής εργασίας και οδηγεί στη λήψη τίτλου ισοδύναμου με ενιαίο πτυχίο πρώτου και δευτέρου κύκλου (integrated master).
Τα μαθήματα επιλογής οργανώνονται σε έξι θεματικά πεδία: Ιστορία – Πολιτισμός (μαθήματα με τον κωδικό ΙΠ), Θεωρία – Ανάλυση (ΘΑ), Εθνομουσικολογία – Βυζαντινή Μουσικολογία (ΕΒ), Εκπαίδευση – Ψυχολογία – Μουσικο-θεραπεία (ΜΠ), Ακουστική – Τεχνολογία – Πληροφορική (ΤΠ), και Σύνθεση (θεσμοθετημένη Κατεύθυνση, κωδικός ΣΝ). Οι φοιτητές και φοιτήτριες μπορούν να εστιάσουν σε ένα ή περισσότερα πεδία που τους ενδιαφέρουν, διαμορφώνοντας έτσι το προσωπικό τους ακαδημαϊκό προφίλ. Το Τμήμα παρέχει σύγχρονες θεωρητικές και συστηματικές σπουδές στη Δυτική έντεχνη μουσική, την Βυζαντινή μουσική, την παραδοσιακή Ελληνική μουσική, τη σύγχρονη μουσική, καθώς και πολλές επιμέρους μουσικές τάσεις και ρεύματα. Καινοτόμες εκπαιδευτικές και διεπιστημονικές προσεγγίσεις στην κατεύθυνση της Μουσικολογίας – Μουσικής Παιδαγωγικής ενθαρρύνουν έναν ανοιχτό, κριτικό διάλογο πάνω στο ίδιο το αντικείμενο των μουσικών σπουδών, και τις πολύπλευρες εφαρμογές του στη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα. Αντίστοιχα, η κατεύθυνση Σύνθεσης εκπροσωπεί ένα ευρύ φάσμα καλλιτεχνικών προσεγγίσεων και ενισχύει τις ικανότητες των φοιτητών να εργάζονται σε διαφορετικά δημιουργικά πλαίσια, συχνά σε συνεργασία με άλλους καλλιτέχνες, και με την συμβολή διακεκριμένων σολίστ και συνόλων.
H έρευνα αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της αποστολής του τμήματος, όπως φαίνεται μέσα από έναν διαρκώς αυξανόμενο αριθμό διακρίσεων και διεθνών συμμετοχών μελών ΔΕΠ, υποψηφίων διδακτόρων, αποφοίτων, και ερευνητικών εργαστηρίων & ομάδων του Τμήματος, σε σημαντικές ερευνητικές πρωτοβουλίες. Η πολύπλευρη ερευνητική δραστηριότητα που αναπτύσσεται στο ΤΜΣ περιλαμβάνει από κλασικές ερευνητικές πρακτικές (όπως η αρχειακή & βιβλιογραφική έρευνα), μέχρι σύγχρονες διεπιστημονικές προσεγγίσεις όπως η έρευνα μέσω της πρακτικής και η ανάπτυξη νέων αναλυτικών εργαλείων και δημιουργικών εφαρμογών, σε συνέργεια με τομείς των θετικών και κοινωνικών επιστημών