Το Τμήμα Ψυχολογίας του Α.Π.Θ. θεσμοθετήθηκε το 1993 και σήμερα αποτελεί ένα διεθνώς αναγνωρισμένο κέντρο σύγχρονης πανεπιστημιακής εκπαίδευσης στο χώρο της Ψυχολογίας. Προήλθε νομικά από το Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας κατά το ακαδημαϊκό έτος 1993-94 με το Π.Δ. 152/93, πραγματική του όμως κοιτίδα αποτέλεσε το Τμήμα Φιλοσοφίας το οποίο λειτούργησε στη Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ. από το ακαδημαϊκό έτος 1964-65 ως και το 1971-72.
Η πρωτοποριακή για την εποχή ιδέα να διδαχθεί η ψυχολογία ως επιστήμη ανεξάρτητη από τη φιλοσοφία, οφείλεται στον αείμνηστο καθηγητή Βασίλη Τατάκη, καθηγητή της Συστηματικής Φιλοσοφίας, στις προσπάθειες του οποίου αποδίδεται και η δημιουργία του Τμήματος. Με δική του πρωτοβουλία ιδρύθηκε η «τακτική έδρα Γενικής Ψυχολογίας», γεγονός σημαντικό για το κύρος της ψυχολογίας ως μαθήματος στο Πρόγραμμα της Φιλοσοφικής Σχολής, και πληρώθηκε με την εκλογή του Λάμπρου Χουσιάδα, το 1965. Οι πρωτοβουλίες αυτές αποτελούν την αφετηρία για την εξέλιξη και την κατοχύρωση του Τμήματος Ψυχολογίας ως αυτόνομη ακαδημαϊκή μονάδα.
Το Αναμορφωμένο Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος αποσκοπεί στην παροχή άρτιας θεωρητικής και πρακτικής εκπαίδευσης των φοιτητών σε βασικά και εξειδικευμένα γνωστικά πεδία της Ψυχολογίας με απώτερο στόχο την προετοιμασία νέων επιστημόνων που θα συμβάλλουν στην προαγωγή και εξέλιξη της επιστήμης.
Από την αρχή της ίδρυσής του, στο Τμήμα λειτουργούν 3 τομείς που προσδιορίζουν τους ερευνητικούς και εκπαιδευτικούς προσανατολισμούς του Διδακτικού και Ερευνητικού προσωπικού (ΔΕΠ), το οποίο είναι κατανεμημένο σε αυτούς.
Οι τομείς αυτοί είναι:
- Τομέας Πειραματικής και Γνωστικής Ψυχολογίας
- Τομέας Εξελικτικής και Σχολικής Ψυχολογίας
- Τομέας Κοινωνικής και Κλινικής Ψυχολογίας
Το Πρόγραμμα Σπουδών του Τμήματος Ψυχολογίας αποσκοπεί στην παροχή άρτιας θεωρητικής εκπαίδευσης των φοιτητών σε βασικά και εξειδικευμένα πεδία της Ψυχολογίας, όπως είναι η πειραματική, η βιολογική, η γνωστική, η εξελικτική, η εκπαιδευτική/σχολική, η κοινωνική, και η κλινική ψυχολογία. Οι απόφοιτοι του Τμήματος Ψυχολογίας αναμένεται να έχουν τα εξής μαθησιακά αποτελέσματα:
Α. Επιστημονικές γνώσεις και δεξιότητες ως προς (i) την αναζήτηση και κριτική εξέταση της βιβλιογραφίας, (ii) τον ερευνητικό σχεδιασμό σύμφωνα με ποικίλες μεθοδολογικές προσεγγίσεις, (iii) την ανάλυση ερευνητικών δεδομένων με τη χρήση ποσοτικών και ποιοτικών μεθόδων, (iv) τη σύνθεση και την ερμηνεία των ευρημάτων και (v) την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών σε όλα τα παραπάνω.
Β. Εξοικείωση με την ανάπτυξη και εφαρμογή γνώσεων και μεθόδων της επιστήμης της ψυχολογίας οι οποίες συμβάλλουν στην κατανόηση όλων των πτυχών της ανθρώπινης συμπεριφοράς και στην προαγωγή της ευημερίας ατόμων, ομάδων και της κοινότητας.
Γ. Ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση στα παρακάτω ζητήματα: (i) επιστημονική και επαγγελματική δεοντολογία, (ii) συνεργατικότητα και εργασία σε ομάδες, (iii) σεβασμό της διαφορετικότητας και της πολυπολιτισμικότητας, (iv) κατανόηση της οπτικής του φύλου, (v) σεβασμό του φυσικού και κοινωνικού περιβάλλοντος.
Παράλληλα με το προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών το Τμήμα οργανώνει Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών και απονέμει μεταπτυχιακούς τίτλους πρώτου και δευτέρου επιπέδου.