Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών & Ανατολικών Σπουδών

Το Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών είναι ένα δυναμικό, διεπιστημονικό και εξωστρεφές Τμήμα, το οποίο “προάγει τη γνώση για την γλώσσα, την ιστορία και τον πολιτισμό των Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών χωρών και έχει ως αποστολή να μελετά και να αναπτύσσει τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές σχέσεις των κρατών αυτών με την Ελλάδα” (Π.Δ. 363/1996, Άρθρο 1).

Το νέο Πρόγραμμα Σπουδών του Τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών σε ισχύ από το ακαδημαϊκό έτος 2020-21 για τους νεοεισερχόμενους φοιτητές, παρέχει γνώσεις, μεθοδολογίες και γλωσσικές δεξιότητες για τις συγκεκριμένες Σπουδές Περιοχής (βλ. Βαλκανικές, Σλαβικές και Ανατολικές σπουδές) και προάγει την διεπιστημονικότητα μεταξύ των Επιστημονικών Κλάδων του Δικαίου, της Πολιτικής, της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, της Ιστορίας, των Σπουδών του Πολιτισμού, τα Οικονομικά και την Επιχειρηματικότητα). Τόσο το νέο όσο και το παλαιό Πρόγραμμα Σπουδών δίνουν έμφασηστα γνωστικά πεδία της μελέτης του κράτους, του δικαίου και των θεσμών, της κοινωνίας, της πολιτικής και της οικονομίας, της ιστορίας, του πολιτισμού και των γλωσσών της περιοχής. Η επιλογή μεταξύ των κύριων γλωσσών (Ρωσικά, Τουρκικά, Βουλγαρικά, Ρουμανικά, Σερβικά) καθορίζει και την επιλογή μίας εκ των 3 κατευθύνσεων, Βαλκανική, Σλαβική, Ανατολική.

Τα μαθήματα σε προπτυχιακό όσο και σε μεταπτυχιακό επίπεδο, οι διδακτορικές και μετα-διδακτορικές σπουδές, καθώς και η πλαισίωσή τους με τον ερευνητικό χαρακτήρα των τεσσάρων Εργαστηρίων του Τμήματος στον ευρύτερο χώρο των Κοινωνικών Επιστημών, συνδέουν την ανάπτυξη των θεσμών με την πολιτική διάσταση της οικονομίας και την ανάπτυξη, την μεθοδολογία της εθνογραφικής έρευνας πεδίου με την ανθρωπολογική κατανόηση του πολιτισμού και του θεσμικού λόγου, την αρχειακή έρευνα με τη μελέτη των γλωσσών, της ιστορίας, της λογοτεχνίας και της τέχνης στις κοινωνίες των σπουδών περιοχής. Η κατανομή των μαθημάτων ανά εξάμηνο και η συστηματική καθοδήγηση των φοιτητών από τους Συμβούλους Σπουδών οδηγεί στη δυνατότητα διαμόρφωσης επιλογής σε ένα από τα τρία (3) Πρωτεύοντα Πεδία (Ι. Δίκαιο και Πολιτική, ΙΙ. Κοινωνική Ανθρωπολογία, Ιστορία και Σπουδές του Πολιτισμού, ΙΙΙ. Οικονομικά και Επιχειρηματικότητα) και σε ένα από τα εξ (6) Δευτερεύοντα Πεδία ανά Επιστημονικό Κλάδο. Με γνώμονα την εξωστρέφεια και το σεβασμό στη διαφορετικότητα, την ευελιξία στην παγκόσμια συγκυρία και την αξιοποίηση της καινοτομίας, το Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών υπηρετεί μια σύγχρονη και διεπιστημονική πρόταση των Σπουδών Περιοχής. Παράλληλα προσβλέπει στην καθιέρωση βέλτιστων πρακτικών για την παραγωγή και αξιοποίηση της ακαδημαϊκής γνώσης στην/από την κοινωνία, εντός εθνικών συνόρων αλλά και σε σχέση με τους γείτονες στα Βαλκάνια, τη Μεσόγειο, την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή.

ΑΠΟΣΤΟΛΗ

Το Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών είναι ένα δυναμικό, διεπιστημονικό και εξωστρεφές Τμήμα, το οποίο “προάγει τη γνώση για την γλώσσα, την ιστορία και τον πολιτισμό των Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών χωρών και έχει ως αποστολή να μελετά και να αναπτύσσει τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές σχέσεις των κρατών αυτών με την Ελλάδα” (Π.Δ. 363/1996, Άρθρο 1). Το Πρόγραμμα Σπουδών, ως Πρόγραμμα Σπουδών Περιοχής, δίνει έμφαση στα γνωστικά πεδία της μελέτης του κράτους, του δικαίου και των θεσμών, της κοινωνίας, της πολιτικής και της οικονομίας, της ιστορίας, του πολιτισμού και των γλωσσών της περιοχής. Η επιλογή μεταξύ των κύριων γλωσσών (Ρωσικά, Τουρκικά, Βουλγαρικά, Ρουμανικά, Σερβικά καθορίζει και την επιλογή μίας εκ των 3 κατευθύνσεων, Βαλκανική, Σλαβική, Ανατολική.

Το Τμήμα, στα πλαίσια της εξειδίκευσης των Σπουδών Περιοχής, παρέχει 2 αυτόνομα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών: 1. «Economics and Politics in Eastern and South-Eastern Europe», 2. «Ιστορία, Ανθρωπολογία, Πολιτισμός στην Ανατολική και ΝΑ Ευρώπη», και ένα διατμηματικό ΠΜΣ, «Human Rights and Migration Studies”. Παράλληλα παρέχεται και Πρόγραμμα Διδακτορικών Σπουδών πάνω στα επί μέρους εξειδικευμένα γνωστικά πεδία των Σπουδών Περιοχής που προσφέρει το Τμήμα ΒΣΑΣ.

ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ

Η διεπιστημονικότητα, η δυνατότητα εξειδίκευσης σε προπτυχιακό επίπεδο, και η δυνατότητα εκμάθησης γλωσσών από την περιοχή της Ανατολικής, Νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Ανατολικής Μεσογείου, αποτελούν ισχυρά συγκριτικά πλεονεκτήματα των αποφοίτων μας, τόσο για την αγορά εργασίας, όσο και για τη συνέχιση των σπουδών τους σε μεταπτυχιακό επίπεδο στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό. Ιστορία, Δίκαιο και Διεθνείς Σχέσεις, Κοινωνική Ανθρωπολογία, Οικονομικά, Πολιτική Επιστήμη και Σπουδές του Πολιτισμού, καθώς και η διδασκαλία γλωσσών επιλογής (Αραβικά, Αλβανικά, Εβραϊκά, Αρμένικα), πέραν των κύριων γλωσσών (Ρωσικά, Τουρκικά, Βουλγαρικά, Ρουμανικά, Σερβικά), με κοινό κορμό το πρώτο έτος σπουδών και κοινές ελεύθερες επιλογές για τα επόμενα 3 έτη, διαμορφώνουν ενδεικτικά 2 ειδικεύσεις ως εξής: (i) οικονομία και διεθνείς επιχειρήσεις (ii) πολιτικές, κοινωνικές και πολιτισμικές σπουδές.

Στο Τμήμα λειτουργούν 3 Ερευνητικά Εργαστήρια ( «Εργαστήριο Επιχειρηματικότητας», «Εργαστήριο Μελέτης του Πολιτισμού, των Συνόρων και του Κοινωνικού Φύλου», «Εργαστήριο Ιστορίας της ΝΑ Ευρώπης»), τα οποία έχουν το συντονισμό του ερευνητικού έργου που παράγεται από μέλη του Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού, Μεταδιδάκτορες, Υπ. Διδάκτορες, Μεταπτυχιακούς φοιτητές, Εξωτερικούς ερευνητές. Τα Ερευνητικά Εργαστήρια αναλαμβάνουν την υλοποίηση ερευνητικών σεμιναρίων και ερευνητικών προγραμμάτων καθώς και την παροχή δράσεων και συμπράξεων με τις τοπικές κοινωνίες των Σπουδών περιοχής. Τα σεμινάρια που απευθύνονται και στους 3 κύκλους σπουδών, προσβλέπουν στην περαιτέρω κατάρτιση των φοιτητών του με δεξιότητες πάνω σε ζητήματα τεχνογνωσίας, πρακτικής άσκησης και εκπαίδευσης σε καλές πρακτικές.

Οι γνώσεις και δεξιότητες που αποκτούν οι απόφοιτοι του Τμήματος κατά την  διάρκεια των σπουδών τους συνοψίζονται ως εξής:

• Βασικές γνώσεις δικαίου, κοινωνικής ανθρωπολογίας, ιστορίας, οικονομικών και πολιτικών επιστημών.
• Καλή γνώση της γλώσσας που θα επιλέξουν. Οι φοιτητές, με την εγγραφή τους στο Τμήμα, κατατάσσονται ώστε να παρακολουθήσουν μια από τις πέντε κύριες γλώσσες, Βουλγαρικά, Ρουμανικά, Ρωσικά, Σερβικά και Τουρκικά στο πρώτο εξάμηνο των σπουδών τους. Η διαδικασία έχει ως εξής: Ο φοιτητής δηλώνει την σειρά προτίμησης ως προς τη γλώσσα που επιθυμεί, μεταξύ των πέντε (5) προσφερομένων και εντάσσεται στην αντίστοιχη γλώσσα με κριτήρια τη σειρά επιτυχίας του στο Τμήμα ανά κατηγορία εισακτέων φοιτητών, και τη σειρά προτίμησης του.
• Γνώση της ιστορίας, της κοινωνικής οργάνωσης, των πολιτισμικών αξιών, των πολιτικών συστημάτων, των μετασχηματισμών και των σύγχρονων οικονομικο-κοινωνικών εξελίξεων στις χώρες των Βαλκανίων, της Ανατολικής Ευρώπης και της Εγγύς Ανατολής (βλ. πολιτικά καθεστώτα και οικονομικά συστήματα, μετανάστευση, κινητικότητα, προσφυγικές ροές).
• Μεθοδολογία διαχείρισης και εκπαίδευσης εκπαιδευτών πάνω στις πολιτισμικές, θρησκευτικές και έμφυλες διαφορές, τη μειονοτική συνθήκη, τις διασυνοριακές καταστάσεις, τις διαπολιτισμικές συναντήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ευρώπη και το Διεθνές περιβάλλον.
• Ικανότητα εργασίας σε διεθνές περιβάλλον, ευαισθητοποίηση στα προβλήματα της διαπολιτισμικής επικοινωνίας, προσαρμοστικότητα σε ξένες συνθήκες εργασίας, και εξειδικευμένες δεξιότητες για απασχόληση σε δομές φιλοξενίας προσφύγων, κ.ά.
• Κριτική γνώση, επιστημονική τεκμηρίωση και διαχείριση ορολογίας σε θέματα που αφορούν την ανάλυση του σύγχρονου οικονομικού, κοινωνικού και πολιτικού γίγνεσθαι στις χώρες των Βαλκανίων, της Ανατολικής Ευρώπης και της Εγγύς Ανατολής και στο διεθνές περιβάλλον.
• Εξειδικευμένες οικονομικές, τραπεζικές και χρηματοοικονομικές γνώσεις για την επιχειρηματική και επενδυτική δραστηριότητα στο χώρο της Βαλκανικής, της Ανατολικής Ευρώπης και της Εγγύς Ανατολής.

ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ  ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ  ΠΤΥΧΙΟΥΧΩΝ  ΤΟΥ  ΤΜΗΜΑΤΟΣ

Το Πρόγραμμα Σπουδών του ΒΣΑΣ οδηγεί σε πτυχιούχους που μπορούν να απασχοληθούν στο Δημόσιο και τον Ιδιωτικό τομέα, σε Διεθνείς Οργανισμούς, Συνεταιριστικές επιχειρήσεις και ΜΚΟ, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο Εξωτερικό. Ειδικότερα : 

• Σε Δημόσιες Επιχειρήσεις, Υπουργεία, Υπηρεσίες ως στελέχη, σύμβουλοι και εμπειρογνώμονες για ζητήματα οικονομίας, κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης, όπως όλοι οι απόφοιτοι από σχολές οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών επιστημών και άλλων Σπουδών περιοχής (ΠΕ Οικονομικό/Διοικητικό, βλ. ΦΕΚ 39/1, 5.3.2001).
• Σε ιδιωτικές επιχειρήσεις και τράπεζες που αναπτύσσουν επιχειρηματικές και επενδυτικές δραστηριότητες στο χώρο της Βαλκανικής, της Ανατολικής Ευρώπης και της Εγγύς Ανατολής (π.χ. Παρευξείνια Τράπεζα,  Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, ή άλλες ιδιωτικές τράπεζες).
• Στο Διπλωματικό Σώμα ως μορφωτικοί και οικονομικοί ακόλουθοι, εμπειρογνώμονες (κατόπιν διαγωνισμού σε μαθήματα που περιέχονται στο Πρόγραμμα Σπουδών και με ειδικές δεξιότητες τις γλώσσες).
• Σε Διεθνείς Οργανισμούς Ανάπτυξης και Ανθρωπιστικής Βοήθειας για Πρόσφυγες και Μετανάστες,
• Σε Mη Κυβερνητικούς Οργανισμούς, που ασχολούνται με τις δομές Ανθρωπιστικής βοήθειας και ευάλωτες κατηγορίες πληθυσμού σε περιβάλλοντα κρίσεων και μεταπολεμικών συγκρούσεων (βλ. γυναίκες, παιδιά, κοινωνικά αποκλεισμένοι, μειονότητες, πρόσφυγες).
• Σε Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοιν.Σ.Επ., Νόμος 4430/2016), συλλογικής και κοινωνικής ωφέλειας, οι οποίες αναπτύσσουν δραστηριότητες «βιώσιμης ανάπτυξης», ή και παρέχουν «κοινωνικές υπηρεσίες γενικού ενδιαφέροντος», περιλαμβάνουν οικονομικές δραστηριότητες, εμπορικές ή ανταλλακτικές πρακτικές, όπως την αειφορία του περιβάλλοντος, την κοινωνική και οικονομική ισότητα, την ισότητα των φύλων, τα κοινά αγαθά, τη διαγενεακή και πολυπολιτισμική συμφιλίωση, δίνοντας έμφαση στις ιδιαιτερότητες των τοπικών κοινωνιών στο χώρο της Βαλκανικής, της Ανατολικής Ευρώπης και της Εγγύς Ανατολής.
• Σε Ερευνητικά Ιδρύματα στην Ελλάδα και το Εξωτερικό που δραστηριοποιούνται στο χώρο της Βαλκανικής, της Ανατολικής Ευρώπης και της Εγγύς Ανατολής.
• Σε ερευνητικά προγράμματα βασικής έρευνας και εκπαίδευσης εκπαιδευτών για απόκτηση δεξιοτήτων και καλών πρακτικών, ως γνώστες και εμπειρογνώμονες της γλώσσας, του πολιτισμού, της πολιτικής οικονομίας και της ιστορίας της Βαλκανικής, της Ανατολικής Ευρώπης και της Εγγύς Ανατολής
• Στην ιδιωτική Εκπαίδευση, για τη διδασκαλία των γλωσσών τις οποίες έχουν διδαχθεί.
• Σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς διαχείρισης πολιτισμικών αγαθών και προώθησης πολιτιστικών προϊόντων  (βλ. Μουσεία, Πολιτιστικούς Οργανισμούς Δήμων και Περιφερειών, δημόσια και ιδιωτικά αρχεία και βιβλιοθήκες), στην Ελλάδα, τις Βαλκανικές χώρες και ευρύτερα τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης